Günümüzde Avrupa BirliÄŸi ülkeleri baÅŸta olmak üzere tüm dünyada; küreselleÅŸen ekonomi, enerji sorunları, artan rekabetin yanı sıra çevreye duyarlılık ve iklim deÄŸiÅŸiklikleri ulaşım modları içerisinde yapım maliyeti ucuz, kullanım ömrü uzun, petrole bağımlı olmayan, çevre dostu demiryolu sistemini ön plana çıkarmıştır.  Bu nedenle, sadece ülke sınırları içinde deÄŸil, bölgeler ve ülkeler arasında uluslararası demiryolu koridorları oluÅŸturmak için büyük yatırımlar yapılmaktadır. 

Türkiye de 2003 yılından beri demiryolu öncelikli ulaşım politikaları izlemekte, ulaşım yatırımları içerisinde demiryolu sektörüne çok önemli kaynak ayırmaktadır. 

Bu kapsamda; yüksek hızlı ve hızlı demiryolu ağının inÅŸası, mevcut hatların yenilenmesi, hatların elektrikli ve sinyalli hale getirilmesi, araç filosunun modernizasyonu, milli demiryolu sanayinin oluÅŸturulması, lojistik merkezlerin yapılması, sektörün serbestleÅŸtirilmesi ve demiryollarının yeniden yapılandırılması ana hedefleri doÄŸrultusunda projeler hayata geçirilmektedir. 

YHT VE HT  PROJELERÄ° 

YHT, ulaşım sisteminde milattır. Halen, Ankara-EskiÅŸehir,  Ankara-Konya, Ankara-Ä°stanbul ve Konya-EskiÅŸehir- Ä°stanbul arasında YHT iÅŸletmeciliÄŸine baÅŸarıyla yapılmaktadır. 

YHT ve HT hatlar yurdun dört bir köÅŸesine geniÅŸlemektedir: 

Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Projesi

Küçük Asya ile Ä°pek yolu güzergâhındaki Asya ülkelerini birleÅŸtiren aksın en önemli halkası olan Ankara-Sivas YHT ile hat 603 km’den 405 km’ye inecek.  Seyahat süresi 12 saatten 2 saate düÅŸecektir. Tamamını öz kaynaklarla yapılmaktadır. 

Bursa – Bilecik Hızlı Tren Projesi

DiÄŸer YHT ve HT hatlarıyla entegre olan Bursa-Bilecik HT  ile, Ankara-Bursa 2 saat 15 dakika, Bursa-EskiÅŸehir 1 saat 5 dakika ve Bursa-Ä°stanbul  2 saat 15 dakika olacak. 

Ankara- Ä°zmir Yüksek Hızlı Tren Projesi

Ülkemizin üçüncü büyük kenti olan Ä°zmir’i ve güzergâhındaki Manisa, UÅŸak ve Afyonkarahisar’ı BaÅŸkente baÄŸlayan proje ile iki ÅŸehir arasında 624 km’lik yeni YHT hattı inÅŸa edilerek seyahat süresi 14 saatten 3 saat 30 dakikaya düÅŸecektir. 

Konya – Karaman Hızlı Tren Projesi

YHT projelerin yanı sıra mevcut koridorların 200 km/h hıza uygun çift hatlı hale getirilerek hızlı tren iÅŸletmeciliÄŸine geçilmesi hedeflenmiÅŸtir. 

Bu amaçla; 102 km’lik Konya – Karaman arası demiryolu 200 km/sa hıza uygun, çift hatlı, elektrikli ve sinyalli hale getirilmektedir. Projenin tamamlanmasıyla Konya-Karaman arası seyahat süresi 1 saat 13 dakikadan 40 dakikaya düÅŸecektir. 

Karaman-Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep Hızlı Tren Projesi

Ä°stanbul, Ankara ve Konya’dan Karaman-Mersin-Adana-Osmaniye ve Gaziantep illerine hızlı trenle ulaşım saÄŸlamak için; Mersin-Adana, Bahçe-NurdaÄŸ, Akçagöze-BaÅŸpınar kesimlerinde inÅŸaat çalışmaları, diÄŸer bölümlerde ise yapım ihale ve proje hazırlama çalışmaları devam etmektedir. 

Sivas – Erzincan Hızlı Tren Projesi

DoÄŸu-Batı koridorunun devamı niteliÄŸinde olan ve Kars-Tiflis Demiryolu Projesi’ne baÄŸlantı saÄŸlayarak tarihi Ä°pek Yolu’nu yeniden canlandıracak projenin,  ihale hazırlık ve proje hazırlama çalışmaları devam etmektedir. 

Yerköy-Kayseri Yüksek Hızlı Tren Projesi 

Ankara-Sivas YHT hattına baÄŸlantılı olarak Yerköy- Kayseri arasında 250 km / saat hız yapılabilen yeni çift hatlı, elektrikli ve sinyalli bir demiryolu yapılacaktır.Kesin proje hazırlama ihale süreci devam etmektedir. 

MürÅŸitpınar-Åžanlıurfa Hızlı Tren Projesi

Ä°lçeleriyle birlikte ele alındığında tarihî ve kültürel miras bakımından pek çok zenginliÄŸi barındıran ve GAP Bölgesinin önemli ÅŸehirlerinden birisi olan Åžanlıurfa’yı ana demiryolu ağına baÄŸlayacak olan MürÅŸitpınar-Åžanlıurfa hızlı tren projesinde yapım ihalesi ve proje hazırlama çalışmaları devam etmektedir. 

Nusaybin-Habur Hızlı Tren Projesi

Ülkemizin güney komÅŸularıyla ticarette büyük önem arz eden projelerden biri de Nusaybin-Habur Hızlı Tren Projesidir. Bu proje, sadece Türkiye, Suriye ya da Irak arasında deÄŸil, Avrupa ile OrtadoÄŸu arasında da demiryolu taşımacılığının daha etkin hale gelmesini saÄŸlayacaktır. 

Sözkonusu hat, bölgedeki geliÅŸmelerle birlikte OrtadoÄŸu’ya yapılan ihracatta demiryolu katkısını ciddi ölçüde artıracak, bölge ekonomisinin geliÅŸmesini saÄŸlayacaktır. GAP Eylem Planı kapsamındaki Nusaybin-Habur hızlı tren proje hazırlama çalışmaları devam etmektedir. 

Edirne-İstanbul Hızlı Tren (Halkalı-Kapıkule)

Ä°ÅŸletme hızı 200 km/sa, çift hatlı, elektrikli ve sinyalli olarak inÅŸası planlanan hatta; karma iÅŸletmecilik yapılacaktır.  Projenin finansmanında Avrupa BirliÄŸi Katılım Öncesi Mali Yardım Aracından (Ä°PA) da faydalanılacaktır. Proje yapım iÅŸlerinin tamamlanmasını müteakip yapım ihalesine çıkılması planlanmaktadır. 

DiÄŸer HT Projeleri 

Antalya-Konya-Aksaray-NevÅŸehir-Kayseri, Sivas-Malatya hızlı demiryolu projeleri çalışmaları devam etmektedir.

2016’da yeni hızlı tren hatlarının kesin proje hazırlama çalışmalarına baÅŸlanacaktır:

Erzincan-Erzurum-Kars,

EskiÅŸehir-Kütahya-Afyonkarahisar-Antalya,

Kırıkkale-Çorum-Samsun

Yerköy-Aksaray-Ulukışla (NiÄŸde)

Demiryolunda yük taşımacılığın geliÅŸmesi için; 

YÜK TAÅžIMACILIÄžI DEMÄ°RYOLUNA KAYACAK 

Yeni yapılacak hızlı tren projelerinin tamamlanması ile birlikte mevcut konvansiyonel hatların yanı sıra hızlı tren hatlarında yük taşımacılığı da yapılabilecektir. Ä°thalat ve ihracat taşımalarında sunulan bu hizmet seviyesinin artması beraberinde taşınan yük miktarının artırılmasını da saÄŸlayacaktır. 

Marmaray’ın Halkalı ve Pendik baÄŸlantıları tamamlandıktan sonra, hatta gece saatlerinde yük taşımacılığı da yapılacaktır. 

DiÄŸer taraftan Kars-Tiflis Projesi’nin tamamlanmasıyla Marmaray ve diÄŸer projelerle birlikte Avrupa’dan Çin’e kesintisiz demiryolu baÄŸlantısı ile yük taşımacılığı yapılabilecektir. Bu proje ile Kars-Tiflis-Bakü demiryolu projesiyle yıllık 6,5 milyon ton yük taşımayı planlıyoruz. 

Lojistik Merkezler; 

Ülkemizin dört bir köÅŸesinde Organize Sanayi Bölgelerine yakın ve yük potansiyeli yüksek olan yerlerde 20 adet lojistik merkezin hizmete açılması hedeflendi. Bu merkezlerden; Balıkesir (Gökköy) ile birlikte 7 adet lojistik merkez;  Samsun (Gelemen), UÅŸak, Denizli (Kaklık), Ä°zmit (Köseköy), EskiÅŸehir (Hasanbey)  ve Halkalı iÅŸletmeye açılmış oldu. 5 adet lojistik merkezin inÅŸaat çalışmaları devam ediyor. DiÄŸer lojistik merkezlere iliÅŸkin ise proje, kamulaÅŸtırma ve inÅŸaat ihale iÅŸlemleri sürdürülüyor. 

Lojistik merkezlerin faaliyete geçmesiyle Türk lojistik sektörüne yıllık yaklaşık 27 milyon ton ilave taşıma imkanı 9 milyon metrekarelik, açık alan, stok alanı, konteyner stok ve elleçleme sahası kazandırılacaktır. 

Bunların dışında demiryolunda yük taşımacılığının artırılması için; 2004’den itibaren blok tren iÅŸletmeciliÄŸi, TIR kasası taşımacılığı, Türkiye-Rusya Tren feri taşımacılığı, liman baÄŸlantılı tren taşımacılığının artırılması, üretim merkezlerinin demiryolu ağına baÄŸlanması gibi birçok  proje hayata geçirilmiÅŸtir. 

Bu projelerle yük taşımacılığında ciddi artış olmuÅŸ: 2003 yılında 15,9 milyon ton yük taşınırken, 2015 yılında %63 artışla 25,9 milyon ton yük taşınmıştır. 

Ülkemizin 2023 hedefleri kapsamında yapılan yatırımların bitirilmesiyle demiryolu taşımacılık payının; yolcuda yüzde 10 ve yükte yüzde 15’ e çıkarılması hedeflenmektedir. 

“Milli Tren Projesi” 

Ülkemizde modern demiryolu hatlarının inÅŸası ile birlikte, yeni nesil demiryolu araçlarının üretilmesi için tasarımı ve teknolojisi ülkemize ait “Milli Tren” projesi baÅŸlatıldı. 

Milli Tren Projesi, Milli Yüksek Hızlı Tren Seti, Milli Dizel Tren Seti (DMU), Milli Elektrikli Tren Seti (EMU) ve Milli Yeni Nesil Yük Vagonu projeleri olan bir teknoloji programıdır. 

DiÄŸer taraftan Türkiye’yi raylı araç sektöründe dünya otoritelerinden biri haline getirecek Milli Elektrikli Lokomotif E1000 geçtiÄŸimiz günlerde raylara indirildi. Projede Türkiye’nin sahip olduÄŸu teknolojiler; hafif raylı taşıtlardan, hızlı trenlere kadar birçok raylı taşıta uyarlanabilecektir.. 

DEMÄ°RYOLLARI SERBESTLEŞİYOR 

01/05/2013 tarihli ve 28634 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüÄŸe giren 24/4/2013 tarihli ve 6461 sayılı “Türkiye Demiryolu UlaÅŸtırmasının SerbestleÅŸtirilmesi Hakkındaki Kanun” ile; 

1. TCDD kamu demiryolu altyapı iÅŸletmecisi olarak yeniden yapılandırılmakta, 

2. Yük ve yolcu taşımacılığı yapmak üzere TCDD’nin baÄŸlı ortaklığı olarak “TCDD Taşımacılık A.Åž” kurulmakta, 

3. Özel sektörün tren iÅŸletmeciliÄŸi ile demiryolu altyapı iÅŸletmeciliÄŸi yapmasına imkân saÄŸlanmaktadır.. 

Düzenleme ile demiryolu alanındaki mevcut ülke kaynağının daha verimli kullanılması saÄŸlanacak ve atıl kapasite kullanıma açılacaktır. 

Tekelin kaldırılması ve sektörünün serbestleÅŸtirilmesi ile AB demiryolu mevzuatında yer alan 2012/34/AB sayılı Tek Bir Avrupa Demiryolu Alanı Tesis Edilmesine Ä°liÅŸkin Avrupa Parlamentosu ve Konsey direktifine uyum saÄŸlanmış olacaktır.