Demiryolu Taşımacılığı Dünya Ticaretine İvme Kazandırıyor
TCDD Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Ufuk Yalçın: Demiryolu Taşımacılığı Dünya Ticaretine İvme Kazandırıyor
Demiryolu Taşımacılığı Dünya Ticaretine İvme Kazandırıyor
Pandeminin yol açtığı dar boğazları demiryolu taşımacılığı ile aşan küresel ticaret, 2030 yılında 25 milyar tona, 2050 yılında ise 95 milyar tona ulaşırken sanayiciler de üretim merkezlerini Doğu Avrupa, Kuzey Afrika ya da Asya’ya kaydırmaktadır.
Bu gelişmelerle rekabet gücünü etkileyen kritik faktörlerden biri olarak ulaştırma ve lojistik ön plana çıkarken tüm tedarik ve dağıtım süreçlerinde hız, maliyet, güvenilirlik, kalite ve esneklik kavramları önem kazanmakta ve demiryolu taşımacılığı ana omurgayı oluşturmaktadır.
Asya ile Avrupa kıtaları arasında stratejik öneme sahip olan Türkiye, gerek yurt içinde demiryoluna yapılan yatırımlarla gerekse Orta Koridor ve onun en önemli halkalarını oluşturan Bakü-Tiflis- Kars demiryolu hattı, Marmaray Boğaz Tüp Geçişi ile dünya ticaretinin ana arteri haline gelmektedir.
Demiryolu tren işletmeciliğinde sektörün lider markası olan TCDD Taşımacılık A.Ş., Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımızın liderliğinde; yurt içinde 1.241 km yüksek hızlı, 219 km hızlı, 11 bin 590 km konvansiyonel hat olmak üzere toplam 13 bin 50 kilometrelik demiryolu ağında ve yurt dışında yolcu ve yük taşımacılığı yapmaktadır.
TCDD Taşımacılık, yüksek hızlı, ana hat, bölgesel, Marmaray ve Başkentray trenlerinde günde ortalama 606 bin yolcuya hizmet vermektedir.
Yük taşımacılığında ise Cumhuriyet tarihimizin rekorları kırılırken günde 200 tren seferi ile 86 bin net ton yük ulaştırılmakta, demiryolu tren işletmecisi olan özel sektörün de gelişimine katkı sağlanmaktadır.
2021 yılında 33,2 milyon ton yük taşıyan TCDD Taşımacılık, yurt içi yük taşımalarının yanı sıra Türkiye’den Batı’da; Bulgaristan, Macaristan, Almanya, Avusturya, Polonya, Romanya, Çekya, Bosna-Hersek, Slovakya, Sırbistan ve Belçika gibi Avrupa’da birçok noktaya, Doğuda; İran’a; Kuzeyde Rusya’ya, Orta Asya’da Gürcistan, Azerbaycan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Çin’e yük taşımacılığı yapmaktadır.
Bakü-Tiflis-Kars (BTK) Demiryolu Hattı ile Orta Koridor üzerinden yapılan taşımalar yukarı yönlü bir ivme ile her yıl yüzde yüz oranında artış gösterirken Ekim 2017-Temmuz 2022 döneminde toplam 1.788 tren ile 53.814 TEU ve 1 milyon 218 bin ton yüke ulaşıldı.
BTK’nın en önemli halkası olan Marmaray Boğaz Tüp Geçişi’nden ise Avrupa ve Asya yönlü 2 bin 44 yük treninin geçişi ile kesintisiz bir demiryolu taşımacılığı sağlandı.
Diğer yandan, BTK hattından yapılan taşımalara Karabağ güzergâhı eklenirken yük ve destinasyon çeşitliliği artmaktadır. Konteynerler BTK Hattı üzerinden Türkiye'den Rusya'ya 8 günde, Çin'den Türkiye'ye 12 günde, Çin'den Avrupa'ya 18 günde ulaşırken ayrıca Türkiye transit demiryolu taşımacılığında merkez ülke konumuna gelmektedir.
Şirketimiz ayrıca Avrupa yönlü taşımalarda tır kasası taşımacılığını geliştirmekte, Bulgaristan ile haftada karşılıklı 9 sefer ile gerçekleştirdiği tır kasası taşımacılığını Çerkezköy ve Çatalca üzerinden yapmaktadır.
Avrupa yakasında Çerkezköy ve Çatalca’dan tır kasası taşımacılığı ile haftada karşılıklı 9 sefer yapılmaktadır.
Türkiye ile İran arasındaki taşımaların yılda 1 milyon tona ulaştırılması hedeflenirken İran üzerinden seferleri başlatılan İslamabad-Tahran-İstanbul (ITI) yük trenleri ise deniz taşımacılığına kıyasla zaman ve maliyet bakımında iyi bir alternatif olmaktadır. Bu seferlerin düzenli hale getirilmesi ve Marmaray’ı geçerek Avrupa bağlantısının sağlanması hedeflenmektedir.
Yine İran üzerinden Afganistan’a 14 trenle toplam 5 bin 635 ton yardım malzemesi gönderilirken yeni tren hazırlıkları devam etmektedir.
Şirketimiz tüm operasyonlarını etkin ve verimli bir şekilde yerine getirirken yerli ve milli demiryolu sanayisinin gelişimini desteklemekte, bu kapsamda üretilen platform (Sgns, Sggmrs) vagonlarla daha fazla yükün taşınmasını sağlamaktadır.
Diğer taraftan, yük taşımacılığında Transit Rejimde Basitleştirilmiş Usule geçilerek Avrupa istikametine çift yönlü sınır geçiş işlemlerinin 1-5 dakikalara indirilmesi, CIM/SMGS Ortak Taşıma Belgesi Kullanımı ile Orta Asya Ülkeleri ve Rusya demiryolu taşımalarında tek belgenin kullanılması demiryolu taşımacılığının etkinliğini ve verimliliğini artırmaktadır.
Ayrıca, aktif planlama ile vagon kapasitesine uygun dolum yapılması sağlanırken kapasite artışı sağlanarak daha az vagonla daha çok yük taşınmakta ayrıca tren seyir süreleri de düşürülmektedir.
Tarife avantajları ile müşterilere daha rekabetçi fiyatlar sunulurken iltisak hatları ile kapıdan kapıya taşımacılık geliştirilmektedir.
Bunların yanı sıra Türkiye’yi lojistik üs yapma hedefiyle yatırımlarına devam eden Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımızın açıkladığı üzere; mevcut hatların elektrifikasyon ve sinyalizasyon çalışmaları ile hat kapasitesi ve kabiliyeti artırılırken toplamda 4 bin 693 kilometrelik demiryolu hattının inşası, ülke genelinde toplam 13 bin 978 kilometrelik demiryolu hattının yapım, ihale ve etüt-proje çalışmaları sürdürülmektedir.
Geleceğin dünyası demiryolu taşımacılığı ile inşa edilirken, “her şey ulaşımla başlar” sözünde ifade edildiği gibi Türkiye Avrupa’dan Asya’ya, Ortadoğu’dan Kafkaslara kadar geniş bir coğrafyada demiryolu taşımacılığında merkez ülke konumuna gelmektedir.
Ufuk Yalçın
TCDD Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı