Metro İstanbul Genel Müdür Yardımcısı Fatih Gültekin: Metro İstanbul için Üniversal Pantograf Sisteminin Geliştirilmesi ve Uygulanması

Metro Ä°stanbul için Üniversal Pantograf Sisteminin GeliÅŸtirilmesi ve Uygulanması

Türkiye’nin en büyük kent içi raylı sistem iÅŸletmecisi Metro Ä°stanbul olarak, iÅŸletmesini yaptığımız 241,35 km uzunluÄŸundaki 18 hattımızda, 234 istasyonumuzda günde 3 milyonu aÅŸkın yolcumuza ulaşım hizmeti sunuyoruz. Raylı sistem iÅŸletmeciliÄŸi alanındaki 36 yıla yakın tecrübemizin yanı sıra; teknik bakım, Ar-Ge ve proje üretimi, müÅŸavirlik hizmetleri, raylı sistemler sektörüne nitelikli teknik personel yetiÅŸtirmek amacıyla kurduÄŸumuz Metro Ä°stanbul Akademi’de ve faaliyet gösterdiÄŸimiz tüm alanlarda istikrarlı bir ÅŸekilde büyümeye devam ediyoruz.

2023 yılında Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi (Ä°BB) BaÅŸkanımız Sayın Ekrem Ä°mamoÄŸlu’nun da katılımı ile açılışını gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz tescilli Ar-Ge Merkezi’mizde ülkemizin raylı sistemler sektörünün dışa bağımlılığını azaltmak amacıyla projeler geliÅŸtiriyoruz. Bu projelerden biri de envanterimizde bulunan pantografları üniversal bir tasarımla standartlaÅŸtırma amacını taşıyan Universal Pantograf Sistemi.

Elektrikle çalışan demir yolu araçlarının hayati bir parçası olan pantograf, Metro Ä°stanbul’un envanterindeki 12 farklı demir yolu aracında farklı modellerde kullanılıyor.

EN 50206-2 demir yolu ekipmanı standardına uygun olarak yürüttüÄŸümüz çalışma kapsamında operasyonel tecrübemiz ve Ar-Ge kapasitemiz ile mevcut pantograf modelleri ve katener sistemlerini detaylı bir ÅŸekilde inceledik. Her bir pantograf modelini kapsamlı bir ÅŸekilde inceledik ve bu incelemeler sonucunda Poka-Yoke ilkelerini temel alarak hataların olmasını önleyen, maliyet etkin, yüksek performanslı ve bakımı kolay bir üniversal pantograf tasarımı geliÅŸtirdik. ÇeÅŸitli malzemeler üzerinde yaptığımız testler sonucunda en uygun malzemeyi belirledik ve katener sistemine zarar vermeden, maksimum güvenlik saÄŸlayacak ÅŸekilde olası kazalara karşı koruma özelliklerini gözeterek tasarım sürecini tamamladık.

Üniversal pantografın tasarımında, montaj braketi multi yapıda tasarlandı. Bu yapı, farklı demir yolu araçlarına uyum saÄŸlayabilme yeteneÄŸini artırmakta ve geniÅŸ bir uygulama alanı sunmaktadır.

Kaynaklı parçaların sayısı azaltılarak hem imalat süresi kısaltılmış hem de yapısal bütünlük güçlendirilmiÅŸtir. Bu deÄŸiÅŸiklik, üretim maliyetlerini düÅŸürmekte ve bakım süreçlerini basitleÅŸtirmekte büyük rol oynamaktadır. Pan gergi kolunun dört noktadan ayarlanabilir olması bakım ekibinin iÅŸ yükünü büyük oranda düÅŸürecektir.

Lineer aktuatör baÄŸlantı braketi, montaj ve demontaj iÅŸlemlerinin kolaylaÅŸtırılması amacıyla yeniden tasarlandı. Bu sayede, bakım ekipleri tarafından yapılan iÅŸlemler sırasında zaman tasarrufu saÄŸlanmakta ve iÅŸ güvenliÄŸi artırılmaktadır. Rulmanların ömrünü uzatmak için tasarıma yaÄŸlama noktaları eklenmiÅŸ, bu da sürekli yaÄŸlama saÄŸlayarak rulman yıpranmasını minimuma indirmekte ve operasyonel verimliliÄŸi artırmaktadır.

Ayrıca, kolay ve pratik baskı ayarı için tasarıma özel ayar noktaları eklendi. DoÄŸru baskı ayarı yapılması neticesinde, pantografın katener hattı ile olan etkileÅŸimini optimize etmekte, enerji transfer verimliliÄŸini artırmakta ve sistemin genel performansına olumlu katkıda bulunmaktadır. Bu tasarım iyileÅŸtirmeleri, üniversal pantograf sistemini daha dayanıklı, güvenilir ve ekonomik kılmaktadır.

Bu mühendislik geliÅŸtirmeleri, Metro Ä°stanbul için geliÅŸtirilen üniversal pantograf sisteminin hem teknik özelliklerini hem de kullanıcı deneyimini önemli ölçüde iyileÅŸtirerek, demir yolu taşımacılığının geliÅŸmesine katkıda bulunacaktır.

Üniversal Pantograf Sistemi, detaylı statik ve dinamik sonlu eleman analizlerinden geçirildi. Bu analizler, pantografın tasarım isterlerine uygun olduÄŸunu ve burkulma ile kırılma noktalarında beklenen performansı gösterdiÄŸini ortaya koymaktadır.

Üretime yönelik 3D modelleme, teknik çizimlerin hazırlanması ve BOM listelerinin oluÅŸturulması iÅŸlemleri tamamlandı. Universal Pantograf sistemi için özel profil tasarımı, montaj fikstürleri ve test düzenekleri tasarlandı. Projenin ilerleyen fazında araçlarda dinamik testler yapılacaktır.

Bu ve benzeri projeler, Türkiye’de raylı sistemler ile seyahat eden her iki kiÅŸiden birini taşıyan Metro Ä°stanbul’un geliÅŸtirdiÄŸi Universal Pantograf Sistemi’ne geçiÅŸ, sadece Metro Ä°stanbul’un yararına olan bir proje deÄŸildir. Bu yenilikçi yaklaşım, aynı zamanda sektördeki diÄŸer oyuncular için de bir örnek teÅŸkil ederek, genel olarak demir yolu taşımacılığının kalitesini ve güvenilirliÄŸini artırma potansiyeline sahiptir.

Metro Ä°stanbul olarak, çalışmalarına devam ettiÄŸimiz yenilikçi projelerimiz ile sektörümüzün geliÅŸimine liderlik etmeye devam edeceÄŸiz.

Fatih Gültekin
Metro Ä°stanbul
Genel Müdür Yardımcısı