Bütün dünyada olduÄŸu gibi, yeni dönemde Türkiye’de de demiryolları ve raylı ulaşım sistemlerinin önceliklendirilerek, geliÅŸtirilmesi bir devlet politikası olarak kabul edildi. TeÅŸvik yasalarının desteÄŸi ile altyapı ve sektörel yatırımlar artması saÄŸlandı.  Özellikle 2012 yılında Ankara’da 324 adet metro araç alım ihalesi sırasında, sanayicilerimizin bu araçların yerli üretilebileceÄŸi ve ihalelere yerlilik oranlarının konulması konusunda görüÅŸ birliÄŸi bildirmesi, derneÄŸimiz ve bu konuda yine çok aktif çalışan kümelerimizin gerekli bakanlıklar ile yaptığı görüÅŸmeler sonucunda ilk kez ihalede %51 yerli katkı ÅŸartı yer aldı.

Zaman içerisinde, yapılan çalışmalar ile, ihalelerde teklifini sunan üretici firma, artık hangi komponenti yerli üreticiden alacağını ve toplamda % kaç yerlilik ile ürün vereceÄŸini bildiriyor, belgelendiriyor. Hatta artık ihalelerde yerlilik oranı daha yüksek olan firmalara fiyat avantajı saÄŸlayan çeÅŸitli formüller kullanılıyor.

Bunun yanı sıra Yerli Malı TebliÄŸi, Sanayi Ä°ÅŸbirliÄŸi Programı içerikleri,  sürekli ilgili bakanlıklar ile görüÅŸülerek güncelleniyor ve yerliliÄŸin daha doÄŸru ve gerçekçi tanımlanması ile yerli katkı ÅŸartının arttırılması için çalışmalar sürekli devam ediyor.

Uzun zamandır dile getirdiÄŸimiz gibi, UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığı bünyesinde, Kent Ä°çi Raylı Sistemler Genel MüdürlüÄŸü kurulması,  Sanayi Bakanlığı bünyesinde SSM benzeri bir yapının kurulması, uygulamaların standart hale getirilmesini ve hızlandırılmasını saÄŸlayacaktır. Ayrıca, Sanayi Bakanlığı tarafından yayınlanan orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri listesinde,  Raylı sistemler ürünleri ileri teknoloji sınıfında yer almalıdır.

Bunların yanı sıra, 2017 yılında yayınlanan 217/22 nolu genelge ile Kamu Kurum ve KuruluÅŸları ile  Belediyeler ve Belediyelere baÄŸlı ÅŸirketlerin yapacağı tramvay, metro, ÅŸehir içi hafif raylı ve benzeri çeken/çekilen araç alımlarında en az %51 yerli malı koÅŸulu getirilmiÅŸtir. Bu tür alımların ÅŸartnamelerinde yerli ürün kullanımı teÅŸvik edilecek ve yerli ürün ve hizmet kullanımını kısıtlayacak mevzuat hükümlerine yer verilmeyecektir.

Bu tür destekler yerli sermayenin önünü açacak, yan sanayinin oluÅŸmasını saÄŸlayacak,
teknolojinin geliÅŸmesine neden olacak,   uluslararası platformlarda hakimiyeti arttıracak, dış ticaret açığının kapanmasına büyük katkıda bulunacak, döviz çıkışı engellenecek, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yatırırım yapmasını ve istihdam artışı saÄŸlayacaktır.

Nitekim, uzun yıllardır bütün bu saydığımız çalışmalar ile birlikte büyük yatırımlar yaparak yerli raylı sistem araç üretimi yapan firmalarımız Durmazlar ve Bozankaya Türkiye’de belediyelerimizin araç ihtiyaçlarını karşıladıkları gibi yurtdışına da araç satışı yaparak  gerçekten gurur duyduÄŸumuz iÅŸler gerçekleÅŸtirmektedir.

Türkiye’nin ilk tramvay üreticisi olan Durmazlar, Kocaeli ve Samsun Belediyelerinde  sefer yapan Panorama tramvaylarından sonra, Polonya’nın Olsztyn Belediyesi tarafından açılan 12+12 adetlik tramvay ihalesini, 4 diÄŸer ülkeyi geride bırakarak kazanmıştır. Söz konusu ihracat yaklaşık 20 Milyon Euro deÄŸerindedir.

Bunun yanı sıra, Ankara’daki üretim tesislerinde elektrikli ticari araç ve raylı sistem araçları üretimi gerçekleÅŸtiren Bozankaya, Kayseri Belediyesi’nin tramvaylarını ürettikten sonra Türkiye’nin ilk metro araç ihracatına imza atmıştır. Tayland’ın baÅŸkenti Bangkok’da Green Line metro hattı için 22 set (her bir set 4 araçtan oluÅŸuyor) metro araç alım ihalesini Sıemens Mobility-Bozankaya  ortaklığı kazanmıştır. Bu ihracatın toplam bedeli yaklaşık 50 Milyon Euro’dur.

Ayrıca, en son olarak,  resmi gazetede yayınlanarak resmileÅŸen, BMC’ye; Sakarya’da yapılacak muhtelif raylı sistem araç üretim tesisi yatırımına; proje bazlı devlet desteÄŸi verilecektir. 571 Milyon sabit yatırım ve 500 kiÅŸiye iÅŸ imkanı yaratacak bu projede belirlenen sürede 250 adet lokomotif, vagon ve alt sistem parçası üretilmesi planlanıyor.                   

Yukarıda paylaÅŸtığımız bu deÄŸerlendirmeler ile birlikte, yapılan bütün bu çalışmaların, desteklerin, istikrarlı bir ÅŸekilde sekteye uÄŸramadan sürdürülmesi çok önemlidir. Yerli üreticiler ile birlikte, bu sektörde kendi markasını yaratan, geliÅŸen ve büyüyen bir Türkiye için çalışmalarımıza devam edeceÄŸiz.

TeÅŸekkürler.

Emel Sakarya

RAYDER Yönetim Kurulu BaÅŸkanı