Raylı ulaşım sektörü 2019 yılında yepyeni bir enstitüye kavuştu

TÜBÄ°TAK Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü (RUTE) TÜBÄ°TAK Gebze YerleÅŸkesi’nde kurulduÄŸu günden bu yana ortaya koyduÄŸu performans ile sektörün Ar-Ge çalışmalarına yön vermeye devam ediyor.

Raylı ulaşım sektörü 2019 yılında yepyeni bir enstitüye kavuÅŸtu

TCDD ile TÜBÄ°TAK arasında, raylı ulaşım teknolojilerinin yerli imkanlarla geliÅŸtirilmesi çalışmalarının kurumsal bir yapı üzerinden gerçekleÅŸtirilmesi, iki kurumun üzerinde çalıştığı önemli bir baÅŸlık olarak gündemde yer almıştı. Ä°ÅŸbirliÄŸi çalışmalarının verdiÄŸi olumlu sonuçlar neticesinde, Ekim 2019’da TÜBÄ°TAK’a baÄŸlı bir Ar-Ge enstitüsü olarak TÜBÄ°TAK Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü (RUTE) resmen kuruldu.

TÜBÄ°TAK ve TCDD iÅŸbirliÄŸiyle kurulan ve ortak yönetilen RUTE, Türkiye’nin raylı ulaşım alanında ilk ve tek Ar-Ge enstitüsü olma özelliÄŸini taşıyor

2020 yılı başında kurumsal yapısı tamamlanan RUTE, TÜBÄ°TAK bünyesinde raylı ulaşım alanında yapılmakta olan baÅŸarılı projeleri ve ekipleri kendi çatısı altına taşıyarak Türkiye’nin raylı ulaşım alanında ilk ve tek Ar-Ge enstitüsü olma özelliÄŸini kazandı.

KuruluÅŸundan itibaren geçen bir yılı aÅŸkın süredir TCDD ve TÜRASAÅž gibi ana paydaÅŸlar ile yoÄŸun bir mesai harcamakta olan enstitü, raylı ulaşım sektörünün kritik alanlardaki ihtiyaçlarına teknoloji çözümleri üretmeye devam ediyor. Enstitü aynı zamanda uluslararası eÅŸdeÄŸer araÅŸtırma kurumları ve sektörel platformlarla iÅŸbirlikleri gerçekleÅŸtirerek ülkemizi uluslararası alanda da temsil ediyor.

Vizyon, nitelikli Ar-Ge personeli, tecrübe

RUTE’nin kısa zamanda sektörün ana paydaÅŸları ile yoÄŸun ve verimli bir çalışma dinamizmi kazanması TÜBÄ°TAK ve TCDD iÅŸbirliÄŸinin sahip olduÄŸu vizyondan kaynaklanıyor. Toplumsal refahı artırmanın ulaşımın kalitesini artırmaktan geçtiÄŸi inancıyla TÜBÄ°TAK RUTE, mobilitenin dönüÅŸümünde öncü olma vizyonu ile hareket ediyor. Ä°leri teknoloji içeren raylı ulaşım sistemlerinin güvenli, temiz, kaliteli ve sürdürülebilir bir ulaşım sistemine sahip olmadaki etkisinin bilincinde olarak, küresel koÅŸullarda rekabet edebilen, katma deÄŸeri yüksek ürün ve yenilikçi teknolojiler geliÅŸtiriyor.

Enstitüde Elektrikli Tahrik Sistemleri, Araç Kontrol Sistemleri, Araç Tasarım ve Analizleri, Motor ve Aktarma Sistemleri, Robotik ve Akıllı Sistemler ve Enerji Depolama Sistemleri alanlarında uzman ekipler bulunuyor. Söz konusu Ar-Ge ekipleri, daha önce bilhassa raylı araç çekiÅŸ ve kontrol sistemleri geliÅŸtirerek önemli baÅŸarılara imza atmıştı. TÜBÄ°TAK RUTE ve TÜRASAÅž, TCDD'nin manevra ve kısa mesafe yük taşıma ihtiyaçlarını karşılayabilecek özellikte, modern sürüÅŸ sistemine sahip 1 MW gücünde, yerlilik oranı yüzde 85 olan E1000 elektrikli lokomotifi geliÅŸtirdi. Ardından baÅŸlatılan “Dizel Elektrikli Lokomotifler için Cer Sistemi GeliÅŸtirilmesi” projesi kapsamında geliÅŸtirilen çekiÅŸ sistemleri sayesinde en kritik sistemleri yerli imkanlarla üretme yetkinliÄŸi kazanıldı. Proje ile TÜRASAÅž için toplamda 4 farklı tipte 14 adet lokomotif için cer sistemi geliÅŸtirildi ve prototip sonrasında cer sistemleri teknoloji transferi ile TÜRASAÅž tesislerinde üretildi. Daha önceden yurtdışından temin edilen sistemler milli olarak tasarlanıp devreye alındı ve bugüne kadar 100 bin kilometreyi aÅŸkın yol yaparak baÅŸarısını da kanıtladı.

Yeni ürünler, yeni projeler

Bu yetkinliklerin bir üst seviyeye taşındığı “E5000 Elektrikli Anahat Lokomotifi GeliÅŸtirilmesi” projesi ile TCDD Taşımacılık A.Åž.’nin ihtiyaçlarına uygun, 5MW gücünde, Avrupa BirliÄŸi Demiryollarında Karşılıklı Ä°ÅŸletilebilirlik Teknik Åžartnamesi (TSI) sertifikasına sahip, yük ve yolcu taşımacılığı yapabilecek, 140 km/s hıza sahip yeni nesil bir elektrikli anahat lokomotifi geliÅŸtirilmektedir. E5000 projesi ile ülkemizin elektrikli anahat lokomotifi ihtiyacında dışa bağımlılığı da sona erecek.

“TLM16V185 Tipi Ağır Dizel Motorunun Modernizasyonu ve Özgün Motor GeliÅŸtirilmesi” projesinde TCDD Taşımacılık için TÜRASAÅž ile birlikte manevra lokomotifleri için özgün motorun sıfırdan geliÅŸtirilmesi ve mevcut motorlarının yakıt tüketiminin %12 azaltılması için modernizasyonu çalışmaları yürütülmeye devam ediyor. E5000 lokomotif ve TLM16V185 motor projelerinde 2022 ve 2023 yıllarında özgün ürünlere kavuÅŸulması bekleniyor.

RUTE ve TÜRASAÅž aynı zamanda ülkemizin ve bölgemizin gelecek dönem ihtiyaçlarına cevap verecek tüm demiryolu araç modları ve kritik alt sistemlerini kapsayan yeni bir iÅŸ birliÄŸi anlaÅŸması imzaladı. Bu kapsamda iki kurum yeni projelerde birlikte çalışmaya ve üretmeye devam edecek.

TCDD ile gerçekleÅŸtirilen iÅŸbirliÄŸi kapsamında, demiryolları sisteminin kaliteli, sürekli, güvenilir ve ekonomik olarak iÅŸletebilmesi için verimliliÄŸi ve sürdürülebilirliÄŸi etkileyen alanlarda ihtiyaç duyulan Ar-Ge, Ür-Ge ve danışmanlık faaliyetleri gerçekleÅŸtirilmekte ve yeni teknolojilerin geliÅŸtirilmesine yönelik ortak çalışmalar yürütülmektedir. Demiryollarında teknolojik dönüÅŸümü gerçekleÅŸtirecek dijitalleÅŸme ve akıllı sistemler alanında da yeni projelere imza atılıyor. Bu çalışmalar neticesinde baÅŸlatılan projelerden biri olan “Otomatik Tren Muayene Ä°stasyonu (OTMÄ°) GeliÅŸtirilmesi” projesi demiryollarının dijitalleÅŸmesinde önemli bir adım teÅŸkil ediyor. Proje ile dinamik tren muayene istasyonunu oluÅŸturan ölçüm ve tanıma sistemlerinin yerli imkanlarla geliÅŸtirilerek bir dinamik test tüneli binası içerisine monte edilecek, TÜBÄ°TAK RUTE tarafından geliÅŸtirilecek akıllı ölçüm sistemleri ile trenler hareket halindeyken tamamen otonom olarak muayene edilecek.

Güçlü Altyapı

RUTE, mevcut baÅŸarısını vizyonu, nitelikli personeli ve tecrübesi yanında altyapı kurma becerisine de borçlu. Enstitü bünyesinde yer alan laboratuvar ve merkezler Ar-Ge çalışmalarını destekleyecek ekipmanlarla kurularak güncel teknolojiyi de gözeten güncellemelerle iÅŸletiliyor. Bunun yanında Motor Mükemmeliyet Merkezi gibi altyapılar sanayinin de hizmetine açık olarak faaliyet gösteriyor.

2020 yılında açılışı gerçekleÅŸen Motor Mükemmeliyet Merkezi’nde kurulan 8 farklı test odası ile 40 beygirden 4000 beygire kadar yerli tasarım motorların geliÅŸtirme ve sertifikasyon süreçleri yapılabilmektedir. Aynı zamanda aktarma organları ve araç testlerinin gerçekleÅŸtirildiÄŸi test odaları faaliyettedir.

Merkezde demiryolu, denizcilik, jeneratör ve özel amaçlı kullanıma uygun motorlar yurt içinde test edilebilmektedir. Bu sayede yerli motor üreticileri yurt dışındaki laboratuvarlara kaynak aktarmaktan kurtulmakta ve hem de büyük bütçeli motor geliÅŸtirme projelerinin ülkede gerçekleÅŸtirilmesinin önü açılmaktadır.

rute.tubitak.gov.tr