TCDD Taşımacılık AŞ Genel Müdürlüğü, ülkemizin 168 yıllık demiryolu tecrübesi ile demiryolu taşımacılığında Türkiye’nin öncü kuruluşudur.

Türkiye’de Demiryolu Taşımacılığı

Demiryolu taşımacılığının serbestleÅŸtirilmesi kapsamında “Demiryolu Tren Ä°ÅŸletmecisi’ olarak kurulan ve 01 Ocak 2017 tarihinden beri faaliyetlerini sürdüren TCDD Taşımacılık AÅž Genel MüdürlüÄŸü, ülkemizin 168 yıllık demiryolu tecrübesi ile demiryolu taşımacılığında Türkiye’nin öncü kuruluÅŸudur.

Åžirket, Yüksek Hızlı Tren, Konvansiyonel Ana Hat ve Bölgesel Tren, Marmaray ve BaÅŸkentray, Halkalı-BahçeÅŸehir Banliyö, Gayrettepe-Ä°stanbul Havalimanı-Halkalı Metro ve Feribot iÅŸletmecilikleri ile Demiryolu Araçlarının Bakım-Tamir ve Revizyonu faaliyetlerini gerçekleÅŸtirmektedir.

2 bin 251 kilometresi yüksek hızlı / hızlı olmak üzere toplam 13 bin 919 kilometrelik demiryolu ağının yüzde 58’i sinyalli, yüzde 52’si elektriklidir. Yüksek hızlı, anahat, bölgesel, kent içi trenlerde günde toplam 755 bin yolcu, yurt içi ve yurt dışı olmak üzere 73 bin ton yük taşınmaktadır.

2003 yılından bu yana ülkemizde uygulanan öncelikli demiryolu politikaları sayesinde sektörümüze önemli miktarda yatırım yapılmakta, milli ve yerli demiryolu sanayisi ile demiryolu altyapısı, çeken ve çekilen araç filosu ile iÅŸletme kalitesi dünya standartlarına yükselmektedir.

Türkiye, Asya ile Avrupa kıtaları arasında lojistik merkez olma hedefiyle demiryolu yatırımlarını giderek artırırken buna paralel olarak yük taşımacılığında demiryolu payı artış göstermektedir. Halen yurt içi yük taşımalarının yanı sıra Avrupa’da birçok noktaya, DoÄŸu’da Ä°ran’a; Kuzeyde Rusya’ya; Orta Asya’da Gürcistan, Azerbaycan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Çin’e yük taşımacılığı yapılmaktadır.

Asya ile Avrupa kıtaları arasında kesintisiz demiryolu taşımacılığına imkan saÄŸlayan Marmara BoÄŸaz Tüp GeçiÅŸi, 30 Ekim 2017 tarihinde açılışı yapılan Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı, ve Orta Koridor,   geniÅŸ bir hinterlantta ekonomik, güvenli, iklime elveriÅŸli taşımacılık sunan demiryolu koridoru olarak ön plana çıkmaktadır.

Çin-Türkiye arasında yaklaşık 8 bin 693 kilometrelik mesafe dikkate alındığında, denizyolu ile Çin'e 45 günde ulaÅŸabilen yükler, Rusya'ya 8 günde, Çin'den Türkiye'ye 12 günde, Çin'den Avrupa'ya 18 günde ulaÅŸmakta,  Türkiye transit demiryolu taşımacılığında da merkez ülke konumuna gelmektedir.

Çin-Türkiye arasında düzenli olarak devam eden blok konteyner tren seferlerinin orta vadede yıllık 200’ün üzerinde, uzun vadede ise yılda 1.500 blok tren iÅŸletilmesi ve Çin-Türkiye arasındaki toplam seyir süresinin 10 güne düÅŸürülmesi öngörülmektedir.

Yapılan yatırımların yanı sıra farklı sektörlere temas edilmesi, destinasyonların çeÅŸitlendirilmesi ve uygun vagon üretimleri ile sunulan avantajlar sonucunda demiryoluyla taşınan yük çeÅŸitliliÄŸi artmaktadır.

Türkiye ile Ä°ran arasındaki taşımaların daha hızlı ve saÄŸlıklı yapılması amacıyla  Van Gölü geçiÅŸinde, vagon kapasitesi 8-12 vagondan 35-40 vagona, taşıma kapasitesini 400 tondan 4 bin tona çıkartan Van Gölü feribotları hizmet vermektedir.

Türkiye-Ä°ran taşımalarının yanı sıra Ä°ran üzerinden Afganistan, Pakistan ve Çin’e yük taşınabilmesi için çalışmalar devam etmektedir. Ä°slamabad-Tahran-Ä°stanbul (ITI) yük trenleri, 6 bin 437 kilometrelik parkurunu 14 günde tamamlamaktadır. Bu tren seferleri,  30-35 gün süren deniz taşımacılığına kıyasla zaman ve maliyet tasarrufu saÄŸlarken iki ülke arasındaki ticarete büyük katkı saÄŸlamaktadır.  Önümüzdeki süreçte Türkiye-Pakistan hattındaki seferlerin düzenli hale getirilmesi ve Marmaray’ı geçerek kesintisiz Avrupa baÄŸlantısının saÄŸlanması hedeflenmektedir.  

Pandemi döneminde karayolunda yaÅŸanan kısıtlamalar özellikle demiryolu ile tır kasası taşımacılığını ön plana çıkarırken  artan talebi karşılamak üzere tren sefer sayıları artırılırken yeni tren seferleri hizmete konulmaktadır.

TCDD Taşımacılık, özel sektörün tren iÅŸletmeciliÄŸi yapmasına katkı saÄŸlamak amacıyla lokomotif ve vagon kaynaklarının bir bölümünü diÄŸer demiryolu tren iÅŸletmecilerine kiralamaktadır.

2027 yılına kadar 95 elektrikli lokomotif ve 40 dizel lokomotif alımı planlanırken ihracat taşımalarını arttırmak için özellikle 80 ve 90’lık konteyner vagonu öncelikli olmak üzere 4 bin 169 adet yük,  49 adet yolcu vagonu alımı planlanmaktadır.

UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığı  liderliÄŸinde sürdürülen Akıllı Ulaşım Sistemleri çalışmaları kapsamında hizmet anlayışı Akıllı Ulaşım Sistemleri ile entegre edilerek geliÅŸtirilmektedir.

Türk mühendisler tarafından geliÅŸtirilen tablet uygulaması TÄ°S ile günlük yaklaşık 1.100 tren ve 19 bin vagon takip edilirken yük taşıma talepleri elektronik ortamda yapılmakta,  yük taşımacılığında Transit Rejimde BasitleÅŸtirilmiÅŸ Usule geçilerek Avrupa istikametine çift yönlü sınır geçiÅŸ iÅŸlemlerinin 1-5 dakikalara indirilmesi saÄŸlanmakta, Orta Asya Ülkeleri taşımalarında tek belge olarak CIM/SMGS Ortak Taşıma Belgesinin kullanımı ile demiryolu taşımacılığının etkinliÄŸi ve verimliliÄŸi artırılmaktadır.

2053 UlaÅŸtırma ve Lojistik Ana Planına göre demiryolu ağının geniÅŸletilmesi ve demiryolu yolcu ve yük taşıma paylarının giderek artışı hedeflenmektedir. 2003 yılında 10 bin 959 kilometre olan demiryolu uzunluÄŸu 13 bin 919 kilometreye çıkarılırken toplam 3 bin 776 kilometrelik demiryolu hattının da inÅŸası devam etmekte, ayrıca, ülke genelinde toplam 16 bin 539 kilometrelik demiryolu hattı için  yapım, ihale ve etüt-proje çalışmaları sürdürülmektedir.