ASELSAN’ın 5 kadın çalışanı ile 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Gününe özel bir röportaj
gerçekleştirdik. Sektöre nasıl giriş yaptıklarını, görevlerini, ASELSAN’ın raylı sistemler
sektöründeki çözümlerini ve sektörde kadın çalışan olmanın avantaj/dezavantajlarını
konuştuk.

ASELSAN Raylı Sistemler Çözümlerini Bir de Kadın Çalışanlarından Dinledik

RailwayTurkey: Görev tanımınız nedir?

AYŞEGÜL: Raylı Sistemler Program Müdürlüğünde Proje Yöneticisi olarak görev yapmaktayım.

BEYZA: Analog tasarım mühendisi olarak görev yapmaktayım. 

DİLŞAD: UGES bünyesinde Proje Planlama ve İzleme Mühendisi olarak görev alıyorum. Projenin teklif sürecinden itibaren işçilik ve maliyet planlarının oluşturulması, risk analizlerinin gerçekleştirilmesi, bütçeye göre gerçekleşen maliyet ve işçilik planlarının kontrol edilmesi, sapmaların belirlenmesi, bu sapmalara göre gerekli aksiyonların alınarak planların güncellenmesi, ekipler arası koordinasyon ve iletişimin sağlanması gibi aslında proje süreçlerinin tamamında görev alıyorum.

ELİF: Görev tanımım yazılım mühendisliği kapsamında ara yüz ve gömülü yazılım kodlamaları yapmaktır.

NİL: Üretim ve Tedarik Kalite Mühendisiyim.

RailwayTurkey: Raylı sistem sektörüne nasıl dâhil oldunuz? Seçtiniz mi, yoksa tamamen şans eseri mi dâhil oldunuz?

AYŞEGÜL: ASELSAN’da işe başladığım ilk iki sene Stratejik Planlama ve Kurumsal Performans alanında çalıştım. Sonrasında kariyerime Raylı Sistemlerde ve proje alanında devam etmeye karar verdim. Bu kararımı etkileyen pek çok kriter oldu. En önemlileri Türkiye’nin sahip olduğu iç pazarın büyüklüğü ve ASELSAN’ın yaptığı faaliyetleri gerçekleştiren başka bir yerli firma olmaması diyebilirim. Dönüp baktığımda doğru bir karar aldığımı görüyorum ve bu da iç motivasyonumu yükseltiyor.

BEYZA: Şans eseri, 2018 yılında şuan bulunduğum müdürlükte staj yaptım. Yapılan çalışmalar beni heyecanlandırdı ve çalışmak istediğim alanın raylı ürünleri tasarımı üzerine olması gerektiğini düşünmemi sağladı. Daha sonrasında aday mühendis olarak aynı müdürlükte görev almaya başladım. Raylı sistemle olan maceram bu şekilde başladı. 

DİLŞAD: Deneyimim zaten proje yönetimi üzerindeydi fakat savunma sanayi alanında çalışıyordum. ASELSAN’ın sivil alanda da projeleri olduğundan haberdardım. ASELSAN’ın İstanbul yerleşkesine personel istihdamı olacağını öğrendim ve başvurdum. Sonuç olarak sürecim başarılı bir şekilde sonuçlandı ve raylı sistem ailesinin bir parçası oldum.

ELİF: Raylı sistem sektörüne dahil olmadan önce ASELSAN’da başka bir sektörde çalışmaktaydım. Dolayısıyla bu sektörü seçerek görev değişikliği yaptım ve raylı sistem sektörüne dahil oldum.

NİL: 2016 yılında ASELSAN’ın UGES sektöründe çalışmaya başlamam ve sektörün bir iş kolunun Raylı Sistemler olması nedeniyle bu sektöre dahil oldum. 

RailwayTurkey: Rutin bir gününüz nasıl geçiyor? 

AYŞEGÜL: Hiç bir günüm rutin geçmiyor. Ülkemizde raylı sistemler alanında ilkleri gerçekleştirmek demek bazen bir girişimci gibi pek çok faaliyeti üstlenmek demek oluyor. Bu durum işin monotonlaşmasına da engel oluyor.

DİLŞAD: Yoğun bir iş temposunda çalışıyorum. Kimi zaman akşamın nasıl olduğunu pek anlayamıyorum. İşe geldiğimde varsa bir önceki günden cevaplandıramadığım maillere cevap veriyorum. Ekipler arası koordinasyon ve iletişimi sağlamak amacıyla toplantılar gerçekleştiriyorum. Mali, takvimsel olarak başka bölümlere bilgi sağlıyorum. Proje yönetimine dair hazırlanması gereken planlar üzerinde çalışıyorum. Sorumluluğum dahilinde olan projeler için bütçelerin gözden geçirilmesi, çözülemeyen konular varsa üst yönetime ivedi olarak bilgi verilmesini sağlıyorum. Bunun yanı sıra ASELSAN Proje Yönetim Süreci gereği gerekli raporlamalar ve analizler gerçekleştiriyorum. Gerçekleşen maliyet ve işçiliklerin planlara uygun olup olmadığının analizini yapıyorum. Verilerin doğru bir şekilde ilgili sistemlere aktarılmasını sağlıyorum. Veriler arası uyumsuzluk varsa, kök nedenlerini araştırıp bularak, uyumsuzlukları gideriyorum.

ELİF: Rutin bir günümde sabah işe gelip üzerimdeki sorumlulukları mesai bitimine kadar tamamlamaya çalışıyorum. Mesai sonrası ise kişisel işlerimi tamamlamaya çalışıyorum.

NİL: Sabah 6:30’da kalkıp 7:30’da işe geliyorum. Bilgisayarımın karşısına oturup gelen mesajları cevaplıyorum. Birden çok proje ile ilgilenip hepsinde de hem tedarik hem üretim kontrol aşamasında yer alıyoruz. Kalite kaynaklı hata ve gecikmeler konusunda tolerans çok düşük olduğu için stresli bir işim var. Gün boyu sorunlar ve nasıl çözüleceği konusunda uğraşıp ek olarak süreçsel ve tedarik zinciri ile ilgili sorumluluklarımı da yerine getirmeye çalışıyorum. Akşam eve gittiğimde hem fiziksel hem zihinsel olarak çok yorgun oluyorum. Kendime çok az vakit ayırabiliyorum.

RailwayTurkey: Sektörde en çok neyi seviyorsunuz? 

AYŞEGÜL: Sektörün en çok sevdiğim kısmı ASELSAN olarak dahil olduğumuz alanın teknolojik derinliğinin olması. Hem yenilikçi çözümleri uygulama, hem de insanların hayatına dokunacak çözümleri topluma sunma şansımız oluyor.

BEYZA: Ülkemizde ilkleri başaran bir ekibin içinde olmak, ulaşım sektörüne yön verecek olmak beni oldukça heyecanlandırıyor. ASELSAN’ın sadece askeri alanda değil, sivil alanda da çok başarılı bir firma olabileceğini tüm dünyaya ispatlayacak olmak her gün işe daha pozitif başlamamı sağlıyor. Bindiğimiz herhangi bir raylı ulaşım aracında ASELSAN imzası görmek, bunun ekibimizle beraber büyük bir özveri sonucu ortaya çıktığını bilmek en sevdiğim yanı olabilir.

Bize olan güvenini bize ve etrafa çok güzel bir şekilde yansıtarak bizi motive eden, bize güven aşılayan liderlerimize buradan teşekkürlerimi sunuyorum.

DİLŞAD: ASELSAN Raylı Sistemler bünyesinde Sinyalizasyon Sistemi Projelerinde görev alıyorum. İstanbul gibi metro ağının çok fazla kullanıldığı bir şehirde, insanları daha hızlı ve güvenli bir şekilde taşıyabilecek sistemleri tasarlayan projeler içerisinde görev almaktan çok mutlu oluyorum. Projeler bittiğinde, benimde içerisinde görev aldığım sistem ile seyahat edebilecek olmak bana mutluluk veriyor. 

ELİF: Raylı sistemler gelişime açık bir sektör. Yenilik yapılması veya geliştirilmesi gereken birçok unsur var. Bu sayede bizlere de kendimizi geliştireceğimiz fırsatlar doğuyor.

NİL: Sivil bir alanda insanların faydasına ve ülkemize artı değer katacak bir işte çalışmak güzel. 

RailwayTurkey: Sizi sektörde en çok zorlayan konular nedir? 

AYŞEGÜL: ASELSAN’ın faaliyet gösterdiği alanda, şu ana kadar sadece yurtdışı firmaların çözüm üretmiş olmasından kaynaklı, saydam bir giriş bariyeri var. Yakın zamanda bu engeli de tamamen ortadan kaldıracağımızı biliyoruz.

DİLŞAD: Erkek egemen bir sektörde çalışıyorum. Bazı durumlarda kadın çalışan olduğum için özellikle saha görevlerinde “acaba yapabilir mi?” bakışını ve tereddüdünü seziyorum. 

NİL: Sektör hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak istiyorum. Ancak sadece bu alanda çalışmadığım için buna yeterince vakit ayıramıyorum.

RailwayTurkey: İşinizle ilgili en çok neyi seviyorsunuz?

AYŞEGÜL: En çok ekibimizi seviyorum. Bilgisi, motivasyonu ve iş disiplini yüksek;  yaptığı her işe yüreğini koyan bir ekiple çalışıyoruz. Projelerdeki yönetimin çok yönlü olmasına önem veriyorum. Bu şekilde farklı disiplinlerdeki ekipler ile çalışmalarımızı proaktif sürdürebiliyoruz.

BEYZA: Mühendisliğin parçası olan Ar-Ge, tasarım ve araştırma beni bu mesleğe iten başlıca sebeplerdendir. Tasarım yapmak, malzeme seçiminde inisiyatif kullanabiliyor olmak, ürün doğrulama süreçlerinde hataları ayıklamak, yaratıcı ve özgün olmak işimin en sevdiğim özellikleri arasında. Her aşamasında emeğinin olduğu bir ürün ortaya çıkarmak, başarılı olduğunu görmek ve bu ürünün bir kullanıcı ile buluşacağını bilmek beni motive eden unsurlar arasında yerini alıyor. Adeta bir bebeğin doğumuna ve büyümesine tanıklık etmeye benzeyen bu süreçte emek vermiş olmak ise büyük bir gurur kaynağı.

DİLŞAD: Yaptığım iş dinamik ve sonuçlarını hızlı ve somut olarak görebildiğim bir iş. Yaptığımın işin sonuçlarını somut bir şekilde görebilmek işimin en sevdiğim özelliği. 

ELİF: Ekibimi ve iş tanımımı seviyorum.

NİL: Çözümün bir parçası olmayı, çalışan insanlara yardımcı olmayı seviyorum.

RailwayTurkey: Sizce sektörde en çok gelişmesi gereken konu nedir? 

AYŞEGÜL: Bence iki temel konu var: Birincisi milli firmaların yetkinliklerine güvenilmesi ve gelişimlerine imkan tanınması; ikincisi ise iyi eğitimli ve yetenekli çalışanların sektöre kazandırılması gerekiyor. Çözüm ise milli firmaların raylı sistemler alanına yatırım yapmalarına olanak tanıyacak iş modellerinin oluşturulmasında yatıyor. Bu şekilde, milli firmalarımız hem istihdam politikalarını değiştirerek nitelikli insan kaynağını çekebilir, hem de teknik gelişimlerinin önü açılmış olur.

DİLŞAD: Geliştirdiğimiz sistemlerin ve çözümlerin büyük bir kısmı Türkiye’de ilk defa yapılıyor. Bu nedenle henüz raylı sistem yan sanayisi ve raylı sistem ekosistemi tam anlamıyla oturmuş değil. Başarıyla bitirilecek bu projeler sonrasında ASELSAN’ın hem bu alandaki yan sanayinin hem de ekosistemin gelişmesine katkısının çok fazla olacağını düşünüyorum.

ELİF: Sektörde daha yenilikçi değişiklikler yapılmalı. Yapılan çalışmalara daha çok destek verilmeli.

NİL: Yüksek hızlı trenlerin ve ticari yolcu/yük taşımacılığının güvenli ve tercih edilir hale getirilmesi, bunun için altyapının güçlendirilmesi gerekiyor.

RailwayTurkey: Sektörü kadınlar açısından daha cazip hale getirmek adına neler yapılabilir? 

AYŞEGÜL: Pek çok alanda olduğu gibi raylı sistemlerde de kadın ve erkek rollerinin sağlayabileceği önemli avantajlar var. ASELSAN bu anlamda karma yapıya önem verilen bir şirket ve ben de bu yapının bir parçası olduğum için daima gurur duyuyorum. Ülkemizde raylı sistemleri cazip hale getirecek ve insanlara bu ilhamı aşılayacak olanlar yine bizleriz. Çalışmalarımıza hız kesmeden devam etmek ve başarılarımızla birer rol model olmayı hedeflemek hem kendimize, hem de sektörümüze çekeceğimiz diğer kadınlara karşı en büyük sorumluluğumuzdur.

BEYZA: Okullarda lise öğrencilerine mesleğimiz, yaptığımız işler anlatılabilir. Onlara mühendisliğin ‘erkek’ işi olmadığı, isteyen, kendine güvenen her kadının başarılı bir mühendis olabileceği, toplumsal algıların onları yıldırmaması gerektiği anlatılabilir.  Kadını asli görevinin evde çocuk bakmak değil, kendine ülkesine faydalı bir birey olmak olduğu anlatılabilir. Motive edici konuşmalar yapılarak kız çocuklarının mühendisliği tanıması ve bu alana ilgi duyması sağlanabilir.

ASELSAN Tekno Macera gibi sosyal sorumluluk projeleri, bilgisayara dahi ulaşamayan eğitimden uzak kalmış-bırakılmış kız çocukları için düzenlenebilir.

Bazı sebeplerden mesleğini bırakmak zorunda kalmış mesleğe dönmek isteyen,  kadınlar ile iletişime geçilerek onlara iş imkânı sağlanabilir.

Toplumsal algıları yıkmak, raylı sektöründe ve mühendislikte kadının da yerinin olduğunu insanlara anlatmak amacıyla şirket tarafından çeşitli kampanyalar düzenlenebilir, kamu spotları ve videolar yayınlanabilir.

DİLŞAD: Kadın istihdamının artırılması. Ancak bu şekilde sektördeki farkındalığın artacağını düşünüyorum.

ELİF: Kadın çalışanlar daha çok desteklenmeli. Kadınlara karşı olan önyargılar kırılmalı. Çünkü çoğu sektörde kadınların mühendislikte erkekler kadar başarılı olabileceği düşünülmüyor.

NİL: Bu sektörde çalışmak isteyen herkes çalışabilir. Kadın/erkek fark etmez diye düşünüyorum.

RailwayTurkey: Kariyerinizde en ödüllendirici şey nedir?

AYŞEGÜL: Ürettiklerimizin insan hayatına dokunduğunu görmek.

DİLŞAD: Başardığımı görmek. Kendi iç hedeflerim doğrultusunda kendimi geliştirerek bir önceki güne göre yeni şeyler öğrenmek.

ELİF: Kariyerimdeki en ödüllendirici şey bu iş ile birlikte sahip olduğum statü ve ayrıcalık.

NİL: Faydalı olmak ve bunun takdir edilmesi.

RailwayTurkey: Kariyer basamaklarını yukarı çıktıkça, en büyük engeliniz ne oldu ve bunu nasıl aştınız? 

AYŞEGÜL: Projeler belirsizliklerinden ve değişen şartlardan ötürü planlarımızı etkileyen pek çok durum ortaya çıkabiliyor. Bu durumları ne zaman engel olarak nitelendirsem gerçek engelleri o zaman yarattığımı fark ettim. Engelleri engel yapan bizler olabilir miyiz acaba?

DİLŞAD: Saha görevlerinde karşı tarafta oluşan “acaba yapabilir mi?” sorusu benim için en büyük engellerden biri olmuştu. Bunun da işimizin bir parçası olduğu ve gerekirse arazi, gece ya da zorlu şartlarda seve seve çalışabileceğimi söyleyerek hevesli bir şekilde saha görevlerine katılım sağladım. Birkaç görevden sonra bu önyargıyı kırarak aslında bu görevlerde de diğer görevler gibi kadın erkek ayrımı olamayacağı, işimizi en iyi şekilde, özverili ve başarılı bir şekilde tamamlayacağımı göstermiş oldum.

NİL: En büyük engelim kendi düşüncelerinden farklı düşüncelerimi ifade ettiğimde, değişiklik istediğimde bunu kendine tehdit, muhalefet olarak algılayan, değişime karşı duran, mevcudu korumak isteyen insanlar oldu.

RailwayTurkey: ASELSAN Raylı Sistemlerde kadın olarak çalışmak size ne ifade ediyor?

AYŞEGÜL: ASELSAN Raylı Sistemlerde çalışmak, cinsiyet farkına bakılmadan tamamen işe odaklanan bir kültür içerisinde, üretken olabilmeyi ifade ediyor.

DİLŞAD: ASELSAN Raylı Sistemlerde çalışmaktan dolayı gurur duyuyorum. Kadın olarak her türlü sektörde, projede yer alınabiliyor olduğunu göstermek benim için büyük bir mutluluk kaynağı.

ELİF: Bu sektördeki az sayıda kadın çalışandan biri olmak benim için büyük önem ifade ediyor. Kendimi önemli ve diğer insanlara karşı sorumlu hissediyorum.

NİL: Kadın olarak bu sektörde çalışmak yeni bilgiler kazandırması açısından güzel.Sektörde çalışan kadınlar için vermek istediğiniz kariyer tavsiyesi nedir?

AYŞEGÜL: Kendime de aynı tavsiyeyi ara ara veriyorum: İş dışında da bir hayatın olduğunu unutmayın.

DİLŞAD: En büyük gücün içimizden geldiğine inanıyorum. Kadın, erkek demeden birçok insan; yapamayacağımızı, başaramayacağımızı söyleyebilir. Oysaki hayatın her alanında mucizeler yaratarak, başarılı olduğumuz gibi iş hayatında da başarılıyız. Bunun için tek gerekli olan kendimize olan güvenimiz. Kendimize koyduğumuz hedefler doğrultusunda, kendimize inancımız ve güvenimiz tam bir şekilde çok büyük başarılara imza atacağımıza eminim.

ELİF: Önyargılardan kurtulup başarı odaklı olunmalı. Başka kişilerin fikirlerinden çok kendi isteklerimize yönelmeliyiz. Çünkü birçok kişi sektör içindeki kadınlar için belirli kalıplar biçiyor. Bu kalıplara göre değil, kendimizi en çok nasıl geliştireceksek veya hangi alanda geliştirmek istiyorsak bu fikirlerimize göre aksiyon almalıyız.

NİL: İşinizin gerektirdiklerini, amacını iyi anlayıp bunları gerçekleştirmek için çalışın. Alanınızda kendinizi geliştirme fırsatlarından yararlanın. Zorluklar karşısında pes etmeyin.