Demiryolu Taşımacılığının Lider Markası TCDD Taşımacılık
EROL ARIKAN
TCDD TAÅžIMACILIK GENEL MÜDÜRÜ VE YÖNETÄ°M KURULU BAÅžKAN V. BilindiÄŸi üzere 01 Mayıs 2013 tarihinde 6461 Sayılı Türkiye Demiryolu UlaÅŸtırmasının SerbestleÅŸmesi Kanunu kapsamında devlet eliyle kurulan TCDD Taşımacılık “demiryolu tren iÅŸletmecisi” kuruluÅŸ olarak tanımlandı.
01 Ocak 2017 tarihinden itibaren kendi kaynakları, plan, program ve bütçesi ile faaliyetlerini sürdüren TCDD Taşımacılık Genel MüdürlüÄŸü, demiryolu taşımacılığının serbestleÅŸtirilmesi sürecinde özel sektöre önemli katkılarda bulunurken yüksek hızlı tren, konvansiyonel anahat ve bölgesel trenler, kentiçi toplu taşımacılıkta Marmaray ve BaÅŸkentray’ın iÅŸletmeciliÄŸi, feribot iÅŸletmeciliÄŸi, lojistik faaliyetler, demiryolu araçlarının bakım-tamir ve revizyonu faaliyetlerinde önemli mesafeler katetmektedir.
19 yüksek hızlı tren seti, 664 lokomotif, 97 elektrikli tren seti, 92 dizel tren seti, çeÅŸitli tiplerde 958 yolcu vagonu ve 17.024 adet yük vagonundan oluÅŸan araç filosu ile yolcu ve yük taşımacılığında önemli oranda artışlar gerçekleÅŸtirilmektedir.
TCDD Taşımacılık, 1.213 km yüksek hızlı, 11.590 km konvansiyonel demiryolu hattı olmak üzere toplam 12 bin 803 kilometre demiryolu ağında iÅŸletmecilik yapmaktadır.
YHT Avrupa Yakasına Geçti
Ankara- Ä°stanbul, Ankara-EskiÅŸehir, Konya-Ankara, Konya-Ä°stanbul yüksek hızlı demiryolu hatlarında günde 25 bin yolcuya hizmet veren yüksek hızlı tren seferleri Marmaray Gebze-Halkalı Banliyö Hattının hizmete girmesiyle Avrupa Yakasındaki istasyonlara uzanmıştır. Yüksek hızlı trenler Ä°stanbul rotasında Gebze-Pendik-Bostancı-SöÄŸütlüçeÅŸme-Bakırköy-Halkalı istasyonlarında duruÅŸ yapmaya baÅŸlamıştır.
YHT baÄŸlantılı kombine taşımacılıkla birçok ÅŸehir daha yakın
YHT baÄŸlantılı otobüs ya da tren kombine taşımacılıkla ülkemiz nüfusunun önemli kısmının yaÅŸadığı Bursa, Karaman, Antalya, Denizli, Kütahya, Afyonkarahisar, Mersin, Adana gibi pek çok ÅŸehre daha kısa sürede ulaÅŸmak mümkün hale gelmiÅŸtir.
Yüksek hızlı trenle demiryolu yolcu payı artıyor
Halkımız yüksek hızlı treni çok sevdi. Yüksek hızlı tren iÅŸletmeciliÄŸi ile demiryolu yolcu payı; Ankara-EskiÅŸehir hattında yüzde 8’den yüzde 72’ye, yolcu taşımacılığı olmayan Ankara-Konya hattında yüzde 66’ya, Ankara-Ä°stanbul hattında yüzde 10’dan 15’e, Konya-Ä°stanbul hattında ise yüzde 5’den yüzde 17’e yükseldi.
Bugün kadar 46.4 milyon yolcumuzu yüksek hızlı trenlerle taşırken yolcu memnuniyet oranı yüzde 98.9’a ulaÅŸmıştır.
YHT ve HT ağları genişliyor
Ä°nÅŸası devam eden yüksek hızlı ve hızlı demiryolu hattının iÅŸletmeye alınmasıyla birlikte demiryolunun ulaşım sistemindeki payı daha da artacaktır.
Anahat ve bölgesel trenlerle ülkemizin dört bir köÅŸesine rahat ve konforlu yolculuk
Hükümetlerimizin 2003 yılından bu yana demiryolu sektörüne önem vermesiyle birlikte mevcut demiryolu ağımız da yenilenmiÅŸ, modernize edilmiÅŸ, araç filosu gençleÅŸtirilmiÅŸtir. Böylece konvansiyonel anahat ve bölgesel trenlerin hizmet kalitesi önemli oranda iyileÅŸtirilmiÅŸtir. Ülkemizin dört bir köÅŸesinde 30 anahat, 186 bölgesel trenlerle günde 45 bin yolcuya hizmet verilmektedir.
Bu trenlerimizden bin 300 kilometre üzerindeki destinasyonlarda çalışan DoÄŸu Ekspresi, Van Gölü Ekspresi sadece yurt içinden deÄŸil, yurt dışından da seyahat severlerin ilgisini çekmektedir.
Uluslararası yolcu taşımacılığında ise Ä°stanbul-Sofya treni Avrupa’ya en ekonomik, en rahat seyahat seçeneÄŸi sunmaktadır.
Van-Tebriz treni de Ä°ranlı turistlerin Türkiye'ye yaptıkları seyahatlerin gözdesi haline gelmiÅŸtir.
Kentiçi toplu ulaşımda rayın gücü artıyor
Marmaray ile günde bir milyon 700 bin yolcu
KuruluÅŸumuz tarafından iÅŸletilen ve 29 Ekim 2013 tarihinden beri Ayrılık ÇeÅŸmesi- KazlıçeÅŸme arasında 322 milyon yolcuya hizmet veren Marmaray’ın Gebze-Halkalı Banliyö Hattı 13 Mart 2019 tarihinden itibaren hizmete açılmıştır. 76.6 kilometrelik Marmaray Gebze-Halkalı Banliyö Hattında kesintisiz demiryolu ulaşımı ile seyahat süresini 120 dakikaya düÅŸüren bu sistemde ayrıca yüksek hızlı tren iÅŸletmeciliÄŸi de yapılmaktadır.
Marmaray’ın tamamının iÅŸletmeye alınmasıyla günlük taşınan yolcu sayısı 220 binden yüzde 112 artışla 468 bine yükselmiÅŸtir.
Günlük 286 trenle Ä°stanbul halkına hizmet veren TCDD Taşımacılık, günde bir milyon 700 bin yolcuya hizmet verilmesinin hedeflendiÄŸi bu hatta gece saatlerinde yük ve konvansiyonel anahat yolcu taşımacılığı yapılması için çalışmalarına devam etmektedir.
Marmaray ile Londra’dan Pekin’e kesintisiz demiryolu ulaşımı
Londra’dan Pekin’e kesintisiz demiryolu ulaşım fırsatı veren Marmaray ile Demir Ä°pekyolu Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı ve Trans Hazar Uluslararası Demiryolu Güzergahı daha etkin hale gelirken bölge ülkeleri ile iÅŸbirliÄŸimiz daha da güçlenecektir.
BaÅŸkentray ile günde 45 bin yolcu
12 Nisan 2018 tarihinde hizmete açılan ve Ankara’ nın diÄŸer ulaşım sistemleriyle entegre olan BaÅŸkentray ile hızlı, ekonomik, rahat bir toplu ulaşım imkanı oluÅŸtu. Günde 129 seferle 45 bin yolcuya hizmet veren sistemle Ankara’ nın batı- doÄŸu aksında önemli bir rahatlama saÄŸlandı.
Marmaray- Bakü- Tiflis-Kars demiryolu hattı ile Pekin-Londra arasında kesintisiz demiryolu
Hükümetlerimiz son 17 yıldır kalkınmanın en temel koÅŸullarından birisi olan lojistik sektörünün geliÅŸtirilmesi için önemli yatırımlar yapmaktadır. Bunlardan en önemlisi Demir Ä°pekyolu olarak adlandırılan Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattının iÅŸletmeye alınması ve kuruluÅŸumuzun da üyesi olduÄŸu Trans Hazar Uluslararası Demiryolu Güzergahı ile Türkiye üzerinden Pekin ile Londra arasında kesintisiz uluslararası demiryolu koridorunun oluÅŸturulmasıdır.
BTK demiryolunun Marmaray ve Edirne-Kars Hızlı Tren Projesi’ne entegre olmasıyla Türkiye ile Çin arasında demiryolu ile yük taşıma süresi, bir aydan 10 güne düÅŸerken Avrupa’nın en uç noktasına 15 günde taşınabilecektir.
30 Ekim 2017 tarihinde hizmete alınan, Asya'yı, Avrupa'yı ve Afrika'yı birbirine baÄŸlama hedefiyle baÅŸlatılan Yeni Ä°pek Yolu giriÅŸiminin halkalarından birisi olan Bakü-Tiflis-Kars demiryolu ile orta vadede 3 milyon ton yük ve bir milyon yolcu, 2034'te 3 milyon yolcu ve 17 milyon ton yük taşınması planlanmaktadır.
BTK hattında halen karşılıklı olarak haftada üç tren çalıştırılmaktadır. Türkiye’ den Kazakistan, Azerbaycan, Gürcistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Rusya’ya; inÅŸaat malzemesi, gıda maddesi, tekstil, oto yedek parçası, temizlik ürünleri, tarım ürünleri gönderilirken, ülkemize; tahıl, demir, çinko ve kimyasal ürünler taşınmaktadır.
Türkiye-Rusya arasında yaÅŸ sebze ve meyve taşımacılığı baÅŸlatıldı
BTK hattı üzerinden baÅŸlatılan Türkiye-Rusya ( Türkiye-Gürcistan-Azerbaycan-Rusya) demiryolu taşımaları ile yeni bir kuzey-güney koridoru oluÅŸturularak farklı destinasyonlar ve farklı ürün gruplarının taşınmasına imkan saÄŸlanmıştır.
2019 yılı başından itibaren BTK demiryolu hattı üzerinden refer(frigofirik) konteynerlerle ülkemiz ile Rusya/Orta Asya Cumhuriyetleri arasında yaÅŸ ve sebze ve meyve taşımacılığı baÅŸlatılmıştır.
BTK’da yolcu taşımacılığına 2019 yılının ikinci yarısında baÅŸlanması planlanıyor
Henüz yolcu taşımacılığının yapılmadığı bu hatta en kısa sürede yolcu taşınması yönünde çalışmalar devam etmektedir.
2019 yılının ikinci yarısından itibaren Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattında yolcu taşımacılığına baÅŸlanması planlanmaktadır.
Türkiye-Çin arasında yük treni deneme seferi
BTK Hattı üzerinden Çin-Türkiye arasında yapılan deneme seferinde Çin’den gelen konteynerler Ocak/2019 tarihinde Köseköy Lojistik Merkezine ulaÅŸmıştır. BTK hattı üzerinden Çin-Türkiye-Avrupa taşımalarının baÅŸlatılması konusunda çalışmalarımız devam etmektedir.
Türkiye ile Avrupa ve Asya arasında blok yük trenleriyle taşıma yapıyoruz
DiÄŸer taraftan blok trenlerle Avrupa ülkelerine, Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine ve Ä°ran’a uluslararası blok yük trenleri iÅŸletilmektedir. Bugün, Türkiye ile Avrupa arasında baÅŸta Almanya olmak üzere Avusturya, Macaristan, Fransa, Bulgaristan, Romanya ve Rusya’ya, DoÄŸu’da Ä°ran’a, Orta Asya’da ise Gürcistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan ve Kazakistan’a blok trenlerle yük taşınmaktadır.
Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Güzergahı BirliÄŸi tarafından rekabetçi bir tarife oluÅŸturulmuÅŸ olup, 2019 yılı ikinci yarısından itibaren Çin-Türkiye-Avrupa destinasyonunda tarifeli blok yük trenlerinin çalıştırılması planlanmaktadır.
Taşımacılıkta Lojistik Üs Türkiye
Yeni Van Gölü Feribotu kapasiteyi 5 kat artırdı
Yeni inÅŸa edilen 50 adet vagon kapasiteli Van Gölü Feribotunun devreye girmesi ile Ä°ran ve ilerisi ülkelere blok trenlerimizi iÅŸletmeye baÅŸladık. Van Gölü üzerinde Tatvan-Van-Tatvan arası yük ve yolcu hizmeti vermek üzere inÅŸa edilen yüksek kapasiteli iki adet tren-feriden ilki 15 Ocak 2018 tarihinde hizmete baÅŸlayarak mevcut kapasiteyi 5 kat arttırdı.
Konteyner taşımacılığında platform vagonlarımıza talep artıyor
DiÄŸer taraftan, tüm taşıma modları arasında taşıma imkanı saÄŸlayan konteyner taşımacılığı gün geçtikçe artan bir hızla ulaÅŸtırma sektöründe tartışmasız önemli bir taşıma ÅŸekli olmuÅŸtur. Bu kapsamda 2003 yılında 658 bin ton/yıl olan demiryoluyla yapılan konteyner taşımacılığı 2018 yılında yaklaşık 20 kat artarak 13,8 milyon ton/yıla çıkmıştır.
Ayrıca, ülkemizde TÜLOMSAÅž ve TÜVASAÅž’ da üretilen milli platform vagonlarla Avrupa’ya ve BTK hattı üzerinden Orta Asya’ya yapılan konteyner taşımalarında yerli üretim olan platform vagonları kullanılmaktadır. Vagonlarımız, Avrupa demiryollarında yoÄŸun talep görmektedir.
Tır kasası taşımacılığı
Halkalı ve Çerkezköy’den Avrupa yönüne haftada karşılıklı üç seferle gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz tır kasası taşımacılığında, tır kasalarını çekicisiz olarak özel alçak platformlu vagonlar taşımaktadır. TIR kasası taşımacılığı intermodal taşımacılığın ekonomik, sosyal ve çevre faydalarını yansıtan sistemlerden birisidir. Çerkezköy ile Bulgaristan Plovdiv arasında 2018 yılından bu yana demiryolu ile tır kasası taşımacılığı devam etmektedir.
Üretim merkezlerinden taşımacılık
Taşıma potansiyeli yüksek olan Organize Sanayi Bölgeleri, Büyük Sanayi KuruluÅŸları, liman ve iskele gibi hacimli yük taşınan tüm merkezler doÄŸrudan iltisak hatları ile baÄŸlanmaktadır. Toplamda 232 adet iltisak hattından taşıma yapılmaktadır. TCDD Taşımacılık olarak Organize Sanayi Bölgeleri ile özel sektöre ait merkezlere yapılan iltisak hatlarından kapıdan kapıya taşımacılık hizmeti vererek taşıma maliyetlerinin önemli oranda azaltılmasına ve makro ekonomik dengeye olumlu yönde katkı saÄŸlıyoruz. Ä°ltisak hatlarından yapılan taşımalar toplam taşımamızın yüzde 35’ine ulaÅŸmıştır.
Ayrıca, ülkemizin 191 adet mevcut liman ve iskelesinin 15 adedinde demiryolu baÄŸlantısı bulunurken TCDD Taşımacılık hizmete açık olan 10 adet lojistik merkezinden yük taşıma hizmeti vermektedir.
DiÄŸer demiryolu tren iÅŸleticilerinin desteklenmesi
SerbestleÅŸme sonrası özel sektörün iÅŸletmeye baÅŸlamasına katkı saÄŸlamak amacıyla kaynaklarımızın yaklaşık yüzde 8’ini demiryolu tren iÅŸletmecilerine tahsis ettik. Bu kapsamda demiryolu tren iÅŸleticilerine ve kendi müÅŸterilerimize taşıma amaçlı lokomotif ve vagon kiraladık.
Ayrıca özel sektöre ait yaklaşık 4 bin vagonu dolu ve boÅŸ olarak trenlerimizle taşıyarak destek saÄŸladık.
Demiryolu sektöründe milli ve yerli üretim
Yerli ve milli hibrit lokomotif ile enerjide yüzde 40 tasarruf
CumhurbaÅŸkanımızın liderliÄŸinde baÅŸlatılan üretimde milli ve yerlilik seferberliÄŸi kapsamında, milli yüksek hızlı tren (YHT), elektrikli tren dizisi (EMU)-dizel tren dizisi (DMU) ve yük vagonu üretmek üzere “Milli Tren Projesi” çalışmaları devam etmektedir. ÇeÅŸitli üniversite, kurum ve kuruluÅŸların iÅŸbirliÄŸi ile yürütülen çalışmalar meyvelerini vermeye baÅŸlamıştır.
Yeni Nesil Milli Yük Vagonu Sggmrs 150 TÜDEMSAÅž iÅŸbirliÄŸi ile üretilerek araç filomuza katıldı. Avrupa’da lojistik sektörünün en çok talep ettiÄŸi vagonlardan biri olan bu vagonlarla yük taşımacılığındaki rekabet gücümüz artmaktadır.
Ayrıca, kuruluÅŸumuz, “Milli Tren Projesi” kapsamında Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii AÅž (TÜLOMSAÅž) ve ASELSAN iÅŸbirliÄŸinde yerli ve milli yeni nesil hibrit lokomotif üretimi çalışmaları devam etmektedir.
Hibrit manevra lokomotifi ile Türkiye, aynı teknolojiye sahip Fransa, Japonya ve Çin'in ardından dünyada dördüncü ülke olacaktır.
Yüzde 40 yakıt tasarrufu saÄŸlayan hem elektrik hem dizel yakıtla çalışan lokomotif ayrıca daha düÅŸük akustik gürültü seviyesi ve azaltılmış yakıt tüketimiyle daha düÅŸük iÅŸletme maliyetine sahip olacaktır.
Milli ve yerli demiryolu sanayi hamlesi demiryolu yan sanayinin de geliÅŸmesine katkı saÄŸlayarak özel sektörün de demiryolu sanayisinde geliÅŸmesine neden olmaktadır.
Bunların yanı sıra tüm elektrikli araç filomuzu enerji ölçüm sayaçları ile donatmak, kullanılan yakıtın azaltılması amacı ile dizel anahat lokomotiflere Yardımcı Güç Ünitesi (APU) monte etmek vb. çalışmalar da devam etmektedir.
Milli Tren Projesi kapsamında üretilen diÄŸer araçlarda önümüzdeki yıllarda gücümüze güç katmaya devam edecektir.
Dünya standartlarında demiryolu altyapısı ve sanayisi geliÅŸen bir Türkiye, en ekonomik, en hızlı, en güvenli uluslararası demiryolu koridoru haline gelirken önemli bölgesinde demiryolu sektöründe de lider ülke konumuna gelmekte, stratejik önemi daha da pekiÅŸmektedir.
Demiryolu sektörü güçlü bir Türkiye, Avrupa’dan Asya’ya, Rusya’dan OrtadoÄŸu’ya, Afrika’ya kadar geniÅŸ bir hinterlantta sadece ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmaya, kaynaÅŸmaya deÄŸil, dünya barışına da önemli katkılar saÄŸlayacaktır.