Dr. İlhami Pektaş

2. Abdülhamid döneminde hayata geçirilmesi planlanan Filyos Projesi, Turgut Özal hükümeti zamanında Türkiye’nin kuzeyinde Filyos limanını gerçekleştirerek, güneyde Mersin ve İskenderun limanı demiryolu bağlantısı ile Anadolu sanayi bölgelerini limanlara açmak üzere yeniden gündeme alınmıştı. Fakat Türkiye’nin kalkınması için çok önemli olan bu proje, o dönemde bazı engellemeler ve dikkatlerin başka alanlara çekilmesi ile yapılamadı.

Yıllar sonra 2012 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla karma endüstri bölgesi ilan edilen Filyos projesinin yapımına 2016 yılında başlandı. Tamamlandığında 25 milyon ton kapasitesi ile Türkiye’nin 3. Büyük limanı olacak projenin şu anda yaklaşık yüzde 80’i tamamlanmış durumda. Karadeniz’in en nitelikli limanı olacak olan Filyos Limanı ile Kuzey-Güney aks’ı demiryolu ile birbirine bağlandığında Ankara, Kayseri, Konya, Çankırı, Çorum, Yozgat, Aksaray, Niğde, Kırşehir, Sivas gibi sanayi bölgelerine sahip tüm illerimiz demiryolu ile kuzey ve güney limanlarımıza dolayısıyla tüm dünyaya açılmış olacak.

Türkiye’nin coğrafi avantajından en iyi şekilde faydalanılarak modlar arası ve çok modlu uygulamaların geliş̧tirilmesi projesi kapsamında; demiryolu ve denizyolu taşıma paylarının artırılması; hızlı, esnek, emniyetli, güvenilir ve entegre bir ulaştırma sisteminin tesis edilmesiyle Anadolu sanayi bölgelerinin limanlara ulaştırılması, lojistik maliyetlerin düşürülmesi, ticaretin kolaylaştırılması ve ülkemizin dünya ile rekabet gücünün artırılması kapsamında Filyos-Mersin-İskenderun limanları arasında demiryolu yük taşımacılığının biran önce hayata geçirilmesi ekonomimizin canlandırılması için önem arz ediyor.

25 milyon ton/yıl kapasite olarak planlanan Filyos Limanı ve Endüstrisi Bölgesi ile ortalama yıllık 18 milyon ton kapasiteye erişmiş bulunan Mersin ve İskenderun limanları, demiryolu hattı ile birbirine bağlandığında hem bölgesel kalkınma sağlanacak hem de ülkemizin uluslararası ulaşım koridorları üzerinde önemi daha da artacak. Zonguldak, Bartın, Karabük olmak üzere tüm Batı Karadeniz ve İç Anadolu ihracat merkezi haline gelecek. Filyos, Mersin ve İskenderun limanları ile demiryolu bağlantısı ihracatın yanı sıra Rusya, Balkanlar, Orta Doğu ve Asya ülkeleri arasında transit geçişlerin bir aktarma merkezi haline gelecek.

11. kalkınma planında yer alan Konya-Karaman-Niğde-Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep demiryolu hattı, Kars-Erzurum-Erzincan-Sivas-Malatya-Gaziantep güzergâhındaki demiryolu modernizasyon çalışmaları hızlı bir şekilde tamamlandığında bu bölgedeki imalat sektörlerinin Filyos, Adana, Mersin ve İ̇skenderun limanlarına erişimi ile demiryolu taşımacılığı daha da önem kazanacak.

Eskişehir-Kütahya-Afyonkarahisar-Isparta-Burdur demiryolu hattının yapımı hızlandırılarak Antalya Limanına yük taşımacılığı odaklı demiryolu bağlantısı sağlandığında, Gaziantep-Şanlıurfa-Mardin-Habur demiryolu projesi tamamlandığında, ihale süreçleri devam eden Filyos'u Marmara Bölgesi'ne bağlayacak olan Adapazarı-Karasu-Ereğli-Bartın Demiryolu Projesi de hayata geçtiğinde ekonomimizdeki canlılık hızla artacak.

Tüm bu hatlarda demiryolu yük taşımacılığından daha fazla pay alınabilmesi için bir an önce ana hatlardaki darboğazların giderilmesi, trafik yoğunluğuna bağlı olarak belirlenen tek hatlı demiryollarının çift hatlı hale getirilmesi, sinyalizasyon ve elektrifikasyon yatırımlarının tamamlanarak demiryolu yük taşımacılığında hem hızın hem kapasitenin aynı zamanda güzergah üzerindeki verimli lojistik merkezlerin ve OSB’lerin iltisak hatlarının sayısının artırılması gerekiyor.