Metro İstanbul Projelerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Fatih Gültekin: Metro İstanbul’dan Dijital İkiz Hamlesi

Metro İstanbul’dan Dijital İkiz Hamlesi

Dünya genelinde dijital dönüşüm rüzgarı tüm hızıyla sürüyor. Pandemiyle birlikte hepimiz hem şirketlerimiz için hem de bireysel olarak bu rüzgardan etkilenmemenin mümkün olmadığı ile yüzleştik.

Dönüşüm yolculuğunda hızla ilerleyen sektörler arasında yer alan mühendislik ve üretim endüstrilerinin süreçte sıkça kullandığı bir teknoloji var: Dijital İkiz Teknolojisi. Bu teknoloji anlık duraksama ya da aksamaların büyük zararlara yol açtığı endüstriyel tesislerin sürekliliğini sağlamak amacıyla büyük endüstri tesisleri tarafından kullanılıyor.

Dijital ikiz; yapay zeka (AI), nesnelerin interneti (IoT), sanal gerçeklik (VR) veya artırılmış gerçekliğin (AR) birleşiminden oluşuyor (Gartner 2017). 3D model ve işlenen verilerin ötesinde bir teknoloji ile ilerleyerek makine öğrenmesi (ML) ile dijital verilerin analizi, tesis içindeki ekipmanların sensor verileri sayesinde tespiti ve öğrenilen bilgilerin ileri dönük tahmin ve kıyaslamalarda kullanımı gibi analizlerin yapılabilmesi ile geleneksel Bina Bilgi Modellemesini bir adım daha ileri taşıyarak (BIM) ekstra bir boyut katıyor. Bu modelleme sayesinde, akıllı tesis yönetiminde yeni bir bakış açışının kapıları açılıyor.

Metro İstanbul olarak “İstanbul'da kent içi hareketliliğin omurgasını oluşturan, çevreci, konforlu, dakik, eğlenceli, teknolojik ve ekonomik ulaşım çözümleri sunuyor, şehrin cazibesini ve yaşam kalitesini yükseltmek” misyonumuzu sürdürebilmek için dünyadaki tüm teknolojik gelişmeleri yakından takip ediyor ve dijitalleşme konusunda da adımlar atıyoruz.

Metro istasyonları fabrika gibi ürün çıktısı olmayan fakat hizmet üreten önemli lokasyonlardır. Hatlarda ve/veya istasyonlarda oluşan anlık aksamalar hem kent içi hareketliliği sekteye uğratır hem de İstanbul halkının memnuniyetini olumsuz etkiler. Mükemmel yolculuk deneyimimizi geliştirmek amacıyla, Tekfen Mühendislik ile birlikte Türkiye’de metro istasyonlarında uygulanacak ilk dijital ikiz projesinin çalışmalarına başladık.

Dijital ikiz teknolojisi sayesinde, gerçek dünyadan topladığımız verilerin; gerekli analizler ve simülasyonlar yaptıktan sonra uygun seçenekleri belirleyerek gerçek dünyadaki nesneye ilettiğimiz bir döngü senaryosu ile ilerliyoruz. Yani gerçek nesne ile dijital ikiz arasında sürekli veri akışı sağlıyoruz.

Metro İstanbul’da Dijital İkiz Nasıl Kullanılıyor?

Metro İstanbul olarak dijital ikiz projesini ilk olarak yürüyen merdiven ekipmanlarında kullanmak üzere çalışmalara başladık. Her ne kadar %99,42’lik oran ile dünya metrolarının (Comet ortalaması %98,20) çok üzerinde bir emre amadelik ortalamasıyla hizmet sunsak da anlık arızaların sık yaşandığı yürüyen merdivenlerden anlık veri alabileceğimiz sensörler yerleştirerek dijital ikiz projesine altlık oluşturacak ön çalışmalarımızı gerçekleştirdik. Seçtiğimiz pilot bölgede gerçekleştirdiğimiz proje ile istasyonlarda varlık yönetimi ve yapılan tüm çalışmalar tek bir model altında toplanarak tesis yönetiminde zaman, maliyet tasarrufu, uzmanlaşmış iş bölümü ve organizasyonel verimlilik hedefiyle çalışmaya ve sonuçlarını toplamaya başladık.

Metro İstanbul dijital ikiz pilot projesi ile; mevcut durumdaki veri yönetimi incelenecek, saha gezileri ile elektro-mekanik sistemlerden gelen veri akışı tetkik edilecek, mevcut veriler ve yazılımlarla dijital ikiz modelinin konuşması sağlanacak (API) ve veriler modele işlenerek istasyon ile dijital ikiz arasındaki veri alışverişinin çalışırlığı kontrol edilecek.

Dijital ikiz çalışmaları kapsamında;

-Tasarım-inşaat-işletme aşamalarının canlı model üzerinden verilerin düzenli olarak güncellenmesi yoluyla bağlantılı olması,

-API (Application Programming Interface) programları ile mevcut yazılımların birbiri ile entegrasyonunun sağlanması,

-İstasyon yönetimi aşamasında verilerin modele işlenmesi ve güncellenebilmesi,

-Sensör verileri ile ekipmanların düzenli takibinin yapılmasını ve

-Verilerin dashboardlarla görüntülenmesini hedefliyoruz.

Pilot projeden edinilen tecrübe ve çıkarımlar ile mevcut istasyonlar ve yeniden tasarlanacak olan istasyonlar için ileriye yönelik planlamalar yaparak dijital dönüşüm alanında da sektörün lideri olmayı hedefliyoruz.

Fatih Gültekin

Metro İstanbul
Projelerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı