
Milli Sanayisini Kuramayan Toplumlar Özgür Olamazlar
Dr. Ä°lhami PektaÅŸ
ARUS Koordinatörü
Üretim yapamayan toplumlar bağımlı yaÅŸamaya mahkumdur...
Anadolu coÄŸrafyasındaki raylı sistemlerin öyküsü Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu döneminde 1856 yılında Ä°zmir-Aydın hattıyla baÅŸlayan çelik raylar üzerindeki demir atların hızlı koÅŸusu, Cumhuriyetin ilk yıllarında da devam etti. 1900-1908 arasında inÅŸa edilen Hicaz Demiryolu gibi tarihimizin övünç kaynağı örneklerini barındıran demiryolu yatırımlarının, Cumhuriyet döneminin de öncelikleri arasında olduÄŸu görülüyor. 1923’ü takip eden yıllarda ekonomi politikalarının ağırlık merkezini, raylı ulaşım ağının yaygınlaÅŸtırılması için atılan adımlar takip etti.
Ülkeyi ‘demir aÄŸlarla örme’ ülküsü bu dönemde aynı zamanda sektörde ‘millileÅŸme’ idealinin de yol haritasını teÅŸkil ediyordu. Türkiye’nin 10 bin km'lik demiryolu ağının 1.250 km’lik bölümünün inÅŸasını gerçekleÅŸtiren kahramanlardan biri olan Mehmet Nuri Bey’e Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından “DemiraÄŸ” soyadı verildi.
Fakat 1940 yılından sonra hız kesen demir aÄŸların ilerleyiÅŸi, 1950’li yıllardan itibaren yarım asrı aÅŸan uzun bir süre duraklama dönemi yaÅŸadı. DemiraÄŸ’ın Türk sanayisine olan inancıyla çizdiÄŸi hedefler o dönemde bir türlü anlaşılamadı. Tıpkı Vecihi HürkuÅŸ’ta olduÄŸu gibi… Demiryolları, ihmal edilmiÅŸliÄŸin pençesinde sıkıntı çekti.
Çelik rayların lastik tekerleklere yenik düÅŸtüÄŸü bu dönem, aynı zamanda millileÅŸme yolunda atılan birkaç adımla hafızalarda yer aldı. EskiÅŸehir’de üretilen KARAKURT ile Sivas’ta üretilen BOZKURT, ilk yerli buharlı lokomotif olarak, yine EskiÅŸehir’de üretilen Devrim arabası da ilk yerli otomobil olarak tarihe geçti.
Dünyadaki geliÅŸmelerin aksine 1950 ile 2003 yılına kadar sadece 945 km yeni demiryolu ile kayıp yıllar olarak tarihe geçen bu dönem 2003 yılında son buldu.
Öncelikli sektör olarak kabul edilen demiryollarının makûs talihi sona ererken, kayıp yılları telafi adına raylı sistemler için peÅŸ peÅŸe projeler üretildi. Sektör yeniden canlanmaya, halkımız medeniyetin ölçüsü geliÅŸmiÅŸ yüksek hızlı trenlerle demiryollarıyla tanışmaya baÅŸladı.
2012 yılı milat oldu.
Ülkenin bağımsızlığının sadece cephede deÄŸil, iktisadi geliÅŸmeyle, yerli ve milli üretimle kazanılacağına inanan Anadolu’nun dört bir yanındaki üreticiler, destekleyici kuruluÅŸlar ve üniversiteler, Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi ARUS çatısı altında bir araya geldiler.
Yerli ve milli üretime inanan kadrolardan oluÅŸan ARUS’un ilk baÅŸarısı, kamu alımlarında yerli katkı oranını ilk defa Ankara’da yapılan metro ihalesinde yüzde 51’e çıkaran ÅŸartnamenin imzalanmasıyla oldu.
Bu tarihi kararın ardından baÅŸlatılan; (hafif es) Ä°pek böceÄŸi, Panorama, Talas, Green City, Ä°stanbul tramvay ve hafif raylı ulaşım sistemleri ile TCV Trambüsü, TCDD’nin BaÄŸlı Ortaklığı TÜLOMSAÅž’ın E-1000 ve E-5000 elektrikli lokomotifleri, TülomsaÅŸ ve TüvasaÅŸ’ın Milli Yüksek Hızlı ve Milli Hızlı Tren vizyon projeleri tam bağımsızlığın ve güçlü bir Türkiye’nin müjdeleyicisiydi.
Büyük hedefler için daha yolun başındayız...
BaÅŸlangıçta en az % 53 ve nihai olarak % 80 yerli katkı ÅŸartıyla üretilmesi planlanan milli yüksek hızlı tren, milli elektrikli tren ve milli dizel tren seti projesi devam ederken, milli yük vagonu üretimi TCDD’nin BaÄŸlı Ortaklığı TÜDEMSAÅž’ta baÅŸarıyla gerçekleÅŸtirildi.
Ä°stanbul’da Asrın projesi Marmaray ile yolculara metro standardında hizmet vermek için TCDD öncülüÄŸünde Ankara’da BaÅŸkentray, Ä°zmir’de Egeray, Gaziantep’te Gaziray ve Balıkesir’de Balray projeleri yürütülüyor.
Raylı sistemlerde 2023 vizyonu
“Her yerde metro ve her yere metro” sloganıyla baÅŸlatılan Türkiye'de ÅŸehir içi raylı sistemlerin uzunluÄŸu 2023 yılına kadar 1.200 km'ye tüm yurdu saran demir aÄŸların uzunluÄŸu ise 25.000 kilometreye ulaÅŸacak.
“Raylı Sistemler Milli Davamızdır” anlayışıyla yurdun dört bir yana yayılmış 170 firmayı ve 32.000 çalışanı yerli ve milli üretim için seferber eden ARUS, 2023 yılına kadar Ä°stanbul, Ankara, Ä°zmir ve diÄŸer illerimizin ihtiyacı olan ve toplam maliyeti 20 milyar, altyapıları ile 50 milyar Euro’yu bulan 7.000 adet tramvay, hafif raylı ulaşım aracı ve metro, 1.000 adet elektrikli lokomotif, dizel lokomotif ve yüksek hızlı treni üretebilecek teknolojik güce ve kararlılığa sahiptir.
Tasarımından üretimine kadar milli markaların çıkması için mücadele eden Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi ile güç birliÄŸi yapan sanayiciler, ülkemizin aydınlık yarınlarına inanıyor ve Milli raylı ulaşım sistemlerini üretmek ve milli markalarımızı birer dünya markası haline getirmek için büyük çaba gösteriyorlar.
500 milyar dolar ihracat hedefine ulaÅŸmak, dış ticaret açığını kapatmak, istihdam yaratmak, iÅŸsizliÄŸi ve yurt dışına giden dövizi önlemek, kalkınmamıza destek vermek için yerli ve milli üretime mutlaka geçmek zorundayız.
ANADOLU RAYLI ULAÅžIM SÄ°STEMLERÄ° KÜMELENMESÄ° olarak, yarınlarımızın geleceÄŸi ve ülkemizin tam bağımsızlığı için yerli ve milli üretim seferberliÄŸinin lokomotifi olduÄŸumuzu ilan ediyoruz.
Unutmayalım!
Tam bağımsızlığın anahtarı yerli ve milli üretimdir...
Milli sanayisini kuramayan toplumlar hiçbir zaman özgür olamazlar…
Bağımsız ve daha güçlü bir Türkiye için...
GeleceÄŸimiz için...
Yerli ve milli düÅŸünmek,
Ä°ÅŸbirliÄŸi-GüçbirliÄŸi ve Milli Marka inancıyla üretmek zorundayız!