Metro İstanbul olarak, sürekli gelişim ve dönüşüm anlayışımız doğrultusunda İstanbullulara daha konforlu ve kaliteli hizmet sunabilmek amacıyla...

Metro Ä°stanbul Genel Müdür Yardımcısı - Fatih Gültekin
Modüler UPS DönüÅŸümü Projesi

Metro Ä°stanbul olarak, sürekli geliÅŸim ve dönüÅŸüm anlayışımız doÄŸrultusunda Ä°stanbullulara daha konforlu ve kaliteli hizmet sunabilmek amacıyla teknolojiyi kullanarak yenilikçi çözümler geliÅŸtiriyoruz.

Metro sistemlerinin önemli bir kısmı elektrik enerjisi ile çalışmaktadır. Raylı sistemlerde; sinyalizasyon sistemleri, kumanda panoları, yolculu alanlarda aydınlatma sistemleri, network sistemleri ve kritik cihazların enerji ihtiyacını acil durumlarda da karşılamak amacıyla kesintisiz güç kaynaklarından (Uninterruptible Power Supply-UPS) yararlanılmaktadır.

Kesintisiz güç kaynağı, elektrik enerjisi ile çalışan sistemlerde oluÅŸabilecek olumsuz ÅŸebeke koÅŸullarına karşı önlem alınmasına ve enerji kesintisi yaÅŸandığında, daha önceden depoladığı enerjiyi belirli bir süre dahilinde sisteme aktararak, sistemdeki acil iÅŸlemlerin tamamlanmasına olanak saÄŸlar. Ancak günümüzde tüketiciler için enerji kalitesi ve güvenilirliÄŸinin yanında; yüksek verimlilik, kompakt çözüm, arıza anında kesintisiz ve hızlı bir servis müdahalesi, yedeklilik, güç artışı gibi durumlarda sürdürülebilirlik ve verimlilik UPS’te her geçen gün daha da önem arz eden zorunlu ihtiyaçlar haline geldi.

Åžirket olarak kullandığımız eski UPS sistemleri, beklenmeyen arıza durumlarında kritik güçlerin enerjisiz kalmasına yol açabilmekteydi. Bu sorun, yedeklilik konfigürasyonuna dayalı modüler UPS projesiyle çözüme kavuÅŸturuldu. Projede, mevcut UPS sistemlerinin yerini alması amacıyla, potansiyel arızalar karşısında modüllerin elektrik enerjisi kesilmeden deÄŸiÅŸtirilebilmesine olanak tanıyan Hot-Swap teknolojisi entegre edildi. Bu yenilikçi yaklaşım sayesinde, sistem güvenilirliÄŸi artırılarak bakım maliyetlerinin azaltılması ve kritik yüklerin sürekli enerji ile beslenmesi saÄŸlandı.

Pek çok modülden oluÅŸan UPS’ler için her ne kadar önlem alınsa da arıza yaÅŸanma ihtimali her zaman mevcuttur. Ek olarak çeÅŸitli sebeplerle güç modüllerini kabinden çıkarmak veya yeni modül eklemek istendiÄŸinde her modül için ekleme çıkarma iÅŸlemi yaparken elektriÄŸi kesmek zorunda kalınmaması amacıyla hot-swap teknolojisi geliÅŸtirilmiÅŸtir. Piyasada pek çok cihazda henüz bulunmayan bu teknoloji sayesinde elektriÄŸi kesmeden yeni bir modül ekleyip istenen modül çıkarılabilmekte. Bu iÅŸlemler sırasında ÅŸebeke kesilmeyeceÄŸi için iÅŸler de aksamamaktadır. Bu durum seçim yaparken mutlaka deÄŸerlendirilmesi-bilinmesi gereken özelliklerden biridir. 

Hot-swap özelliÄŸi barındıran yeni nesil modüler UPS teknolojisine Metro Ä°stanbul olarak, M2 ve M6 hatlarımızdaki dönüÅŸüm ile baÅŸladık. Özellikle sinyalizasyon sistemleri ve kumanda panoları gibi kritik yükleri besleyen eski nesil UPS sistemleri yerine, çok sayıda modülden oluÅŸan, talebimize özel olarak üretilen, çok daha güvenli ve esnek çalışmaya uygun monoblok modüler UPS sistemlerine geçiÅŸ iÅŸlemi önümüzdeki günlerde tamamlanacak. Böylece herhangi bir arıza durumunda sistem tamamen enerjisiz kalmak yerine, sadece arızalanan modülün kolayca deÄŸiÅŸimi sayesinde enerji tedariki kesintisiz devam edebilecektir. Bu durum, iÅŸletme kaybı yaÅŸama riskini en aza indirmekte ve raylı sistem iÅŸletmeci firmaları açısından da büyük önem arz etmektedir.

Metro Ä°stanbul olarak talebimiz doÄŸrultusunda geliÅŸtirilen modüler UPS projesinin yenilikçi yönlerinden en önemlisi; kritik yükleri besleyen Monoblok UPS'lerin N+1 konfigürsayonu ile yedekli hale getirilmesidir. N, kritik yüklerin beslenmesi için gerekli minümum modül sayısıdır. Eski sistemde, monoblok UPS'in majör arızası durumunda sistem tamamen çökmekte ve yükleri enerjisiz bırakmaktaydı. N+1 sisteminde ise modül sayısı artırıldığı için, kritik yüklere enerji akışının kesilmesine neden olan arıza olasılığı da kayda deÄŸer bir ÅŸekilde düÅŸmektedir. Bir diÄŸer yönü de, Åžekil 1’de verilen modüler UPS topolojisinde görüldüÄŸü üzere 400 V AC çıkışın yanı sıra aküler arasından ayrı bir çıkış ile 110 V DC gerilim de elde edilebilmektedir. Böylece kumanda panolarının ihtiyacı olan 110 V DC çıkış için ayrı bir redresör grubuna ihtiyaç kalmadan tek bir kompakt ürün ile bu ihtiyaç karşılanmaktadır.

                                                                  Åžekil 1. Modüler UPS topolojisi

Proje sonunda öngördüÄŸümüz bazı faydalardan ÅŸu ÅŸekilde bahsedebiliriz:

-Kritik yüklerin beslenme devamlılığı büyük oranda artacak ve böylece, UPS arızası kaynaklı iÅŸletme aksaklıkları azalacaktır.

-Bakım maliyetlerinin %80 oranında azalması öngörülmektedir.

-Bakımı kolay olduÄŸu için UPS arıza müdahalelerinde uzman personel ihtiyacı kalmayacaktır.

-Mevcut durumda UPS yedek parçaları için yaklaşık 10 m2 bir depo alanı ihtiyacı olmaktadır. Depolanması gereken sadece 2 kalem yedek parça olduÄŸu için, depolama maliyetleri ciddi oranda azalacaktır.

-Servis ihtiyacı olmayacağı için onarım maliyetleri önemli ölçüde azalacaktır.

-10 yıl ömür beklentili aküler yerine 20 yıl ömür beklentili aküler kullanılması nedeniyle ürünün bertarafı sırasında çevreye daha az zarar verilecektir.

-2,50 ve 2,75 kVA gücündeki modüllerin ağırlığı oldukça düÅŸüktür ve taşınması kolaydır.

-Herhangi bir istasyonda modül arızası yaÅŸanması durumunda, baÅŸka bir istasyondaki modül kolayca sökülüp taşınacak ve arızalı modülün yerine takılarak kullanılabilecektir.