1990 yılından günümüze 12 farklı ülkeden 14 farklı marka Raylı Sistem Araçları ithal edildi. 2012 yılında ARUS’un kuruluÅŸundan bu yana yerli katkı ve milli marka üretimi hız kazandı. 2012 yılında Ankara’da ihalesi yapılan 324 metro aracı için ARUS’un büyük gayretleri sonucu ÅŸartnameye % 51 yerli katkı ÅŸartı getirilmesi Türkiye’de yerli ve milli üretimin baÅŸlaması için bir milat oldu. O günden buyana yerli katkı oranı % 70 seviyesine çıktı ve milli markalarımız birer birer üretilerek ÅŸehirlerimizde hizmet vermeye baÅŸladı.

Bunun en güzel örnekleri Durmazlar firmamız tarafından Bursa BüyükÅŸehir Belediyesi için üretilen 18 adet Ä°pekböceÄŸi tramvayı ile 60 adet Green City LRT hafif raylı ulaşım araçları, yine Durmazlar firmamız tarafından Kocaeli BüyükÅŸehir Belediyesi için üretilen 12 adet ve Samsun BüyükÅŸehir Belediyesi için üretilen 8 adet Panorama milli marka tramvay, Ä°stanbul için üretilen 30 adet tramvay, Bozankaya firmamız tarafından Kayseri BüyükÅŸehir Belediyesi için üretilen 31 adet Talas milli marka tramvay, Ä°stanbul ulaşım tarafından Ä°stanbul B.Belediyesi için üretilen 18 adet Ä°stanbul milli marka tramvaylardır. Bugün bu araçlarımız Bursa, Kayseri, Kocaeli, Samsun ve Ä°stanbul ÅŸehirlerimizde hizmet veriyor. Ayrıca Bozankaya firmamızın Bangkok/Tayland için ürettiÄŸi 88 adet metro aracı ve Durmazlar tarafından ihalesi kazanılan 20 adet Polonya tramvayı ve yakın zamanda Bozankaya tarafından ihalesi kazanılan 16 adet Romanya tramvayı, H.Eurorem’in Polonya’da kazandığı 213 adet Tramvay araç ihalesi ile ARUS üyeleri artık ihracat kapısını açmış bulunuyorlar.

TÜLOMSAÅž, TCDD Taşımacılık ve ASELSAN teknik ekiplerinin yoÄŸun çalışması sonucu ortaya yeni nesil ve çevre dostu HSL 700, Innotrans 2018 Berlin fuarında sergilendi. EurasiaRail Ä°zmir 2019 fuarında  yeni nesil DE10000 lokomotifi tanıtıldı. TülomsaÅŸ, TüvasaÅŸ ve TüdemsaÅŸ tarafından geliÅŸtirilen Trenler, Aselsan tarafından yeniden baÅŸtan aÅŸağı revize edilen Bomdardier Metro araçları, Bozankaya firmamız tarafından TEYDEP projesi kapsamında geliÅŸtirilen Milli Metro aracı ile ARUS üyeleri yerli ve milli üretimde tüm dünyada kendilerini kanıtlamış bulunuyor.

ARUS’un yerli ve milli marka üretim çalışmaları devlet politikası olarak da netice vermeye baÅŸladı. 7 Kasım 2017 tarih ve 30233 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 2017/22 sayılı Raylı sistemlerde en az % 51 yerli katkı ÅŸartı getiren BaÅŸbakanlık genelgesi ve 15 AÄŸustos 2018 tarih ve 36 sayılı CumhurbaÅŸkanlığı tarafından onaylanan Sanayi Ä°ÅŸbirliÄŸi Programının Uygulanmasına Ä°liÅŸkin Usul ve Esaslar yönetmeliÄŸi ile kamu alımlarında yerlileÅŸtirme ve milli marka üretim süreci artık resmiyet kazandı.  Yine ARUS’un 11.ci Kalkınma Planında gösterdiÄŸi azami gayretle aÅŸağıdaki kararlar alındı ;

1. Raylı sistem araçları ile kritik bileÅŸenlerinin yerli imkânlarla üretilmesine yönelik yerli sanayinin Ar-Ge, tasarım ve üretim kabiliyetlerinin geliÅŸtirilmesi ve bu alanda milli markanın oluÅŸturulması temel amaçtır.
2. Raylı sistem araçlarının yerli üretiminde ilgili kuruluÅŸlar arasında eÅŸgüdümün ve yerli katma deÄŸere iliÅŸkin takibin saÄŸlanması amacıyla SanayileÅŸme Ä°cra Kurulu kararıyla, kamu kurumları ile belediyelerin üretilen milli araçları tedarik etmesi yönünde gerekli düzenleme ve finansal tedbirler hayata geçirilecektir.
3. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığı ile birlikte raylı sistem araçlarında envanter çalışması ile talep ve tedarik planlaması yaparak SanayileÅŸme Ä°cra Kuruluna sunacak; kamu alımları ve uzun vadeli sipariÅŸ yöntemlerine iliÅŸkin karar Kurul tarafından verilecektir.
4. UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından raylı sistem araçlarında mevcut envanterin tespiti, orta vadede oluÅŸması beklenen talep ile tedarike iliÅŸkin mevcut kamu-özel üretim yapısı ve kabiliyetlerinin tespiti yapılacaktır.
5. Kentiçi ulaşımda kullanılan tramvay, hafif raylı sistem ve metro araçları için araç standartları geliÅŸtirilecek ve kentiçi araç kayıt sicil sistemi oluÅŸturulacaktır.
6. Tüm raylı sistem araçlarının milli imkânlarla tasarımı ve yerli üretimi saÄŸlanacaktır.
7. Cer sistemi, boji, tren kontrol sistemi, yolcu bilgilendirme sistemi, pnömatik sistemler, araç gövde tasarımı, sistem entegrasyonu, diÅŸli kutusu baÅŸta olmak üzere raylı sistem araçlarındaki kritik bileÅŸenlerin milli imkânlarla tasarlanması ve üretilmesi saÄŸlanacaktır.
8. 2020 yılında milli elektrikli tren dizisinin üretimi tamamlanacaktır.
9. 2022 yılında milli elektrikli lokomotifin seri üretimine baÅŸlanılacaktır.
10. 2023 yılında milli yüksek hızlı trenin prototipi tamamlanacaktır.
11. 2023 yılında metro ve tramvay üretimi dâhil olmak üzere tüm raylı sistem araçlarında yüzde 80 yerlilik düzeyine ulaşılacaktır.
12. Üniversitelerle ortak çalışmalar yapılarak raylı sistem aracı ve yedek parçaları üreten kamu ve özel sektör kuruluÅŸlarının kurumsal kapasiteleri artırılacak; satış, pazarlama ve markalaÅŸma stratejileri oluÅŸturularak yurt dışı pazar ve ihracat imkânları geliÅŸtirilecektir.
13. Raylı sistem araçlarının tasarım, geliÅŸtirme, üretim ile test ve sertifikasyonu süreçlerinde yer alacak proje yöneticisi, sistem yöneticisi, sistem mühendisi ve tasarım mühendisi ihtiyacını karşılamaya yönelik eÄŸitim programları oluÅŸturulacaktır.
14. Ülkemizde üretilen yerli raylı sistem araçlarının kalite ve güvenilirlik düzeyinin sürekliliÄŸinin saÄŸlanabilmesini teminen ulusal ve uluslararası düzeyde hizmet verebilecek EskiÅŸehir’deki Ulusal Raylı Sistemler Test ve AraÅŸtırma Merkezi tamamlanacak, bağımsız bir yapı tesis edilerek ilgili enstitü ve araÅŸtırma merkezlerinin de içinde bulunduÄŸu iÅŸletim modeli hayata geçirilecektir. 

ARUS üyeleri ve Türk sanayisi raylı sistemlerle ilgili tüm yerli ve milli marka ürünleri üretebilmektedir. Bu amaçla 2035 yılına kadar üretilecek ve alt yapısıyla birlikte 100 milyar Euro’yu bulan 7000 adet Tramvay, LRT ve metro araçlarını, 2.104 adet Yüksek hızlı tren, hızlı tren, DMU, EMU ve banliyö trenlerini ve 31.200 adet vagonu bundan sonra yerli ve milli marka olarak Türk sanayisi üretecek ve 100 milyar Euro’nun ülkemizde kalmasını saÄŸlayacaktır.

ARUS olarak yaptıklarımız yapacaklarımızın teminatıdır. Bundan sonra ülkemizde ithal ürün görmek istemiyoruz.

Dr. Ä°lhami PektaÅŸ

ARUS -Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi Koordinatörü