Dr. Ä°lhami PektaÅŸ
Türkiye, küresel pazarda süren durgunluÄŸa ve artan risklere raÄŸmen uluslararası inÅŸaat sektöründe 44 firmasıyla dünyada ikinci sırada yer alıyor. 2018 yılında uluslararası inÅŸaat pazarının büyüklüÄŸü 487,3 milyar USD olurken Türk firmalarının bu pazardan aldığı pay ise yüzde 4,6 olarak gerçekleÅŸti.
Ä°nÅŸaat firmalarımız, yurt dışında pazarın % 4,6 oranına denk gelen 20 milyar USD’lık uluslararası 276 adet proje üstlendi. Enerji santralleri projelerde başı çekerken, en fazla iÅŸ yapılan 10 ülke sıralamasında 2 Avrupa ülkesi de yer aldı. En fazla üstlendiÄŸimiz projeler arasında sırasıyla %15,5’lik pay ile enerji santralleri ardından sırasıyla Karayolu/Tünel/Köprü, Askeri Tesis, Demiryolları ve Havalimanları geliyor. 2018 yılında alınan projelerin bölgesel dağılımı Bağımsız Devletler TopluluÄŸu %35,6 (7,1 milyar dolar), OrtadoÄŸu %30,6 (6,1 milyar dolar), Avrupa ve Amerika %21 (4,1 milyar dolar), Afrika %12,5 (2,5 milyar dolar) ve Asya %0,5 (92,7 milyon dolar) olarak gerçekleÅŸti.
Müteahhitlerimiz en fazla geçen yıl aralarında 2 Avrupa ülkesinin de yer aldığı Rusya, Suudi Arabistan, Katar, Sudan, Polonya, Kazakistan, Türkmenistan ve Cezayir'de önemli ihaleler kazandı.
Raylı sistemler altyapısında firmalarımızın kazandığı yurtdışı ihalelerine bakacak olursak;
Dinyeper Demiryolu ve Otoyol Köprüsü (Kiev/Ukrayna) :
DoÄŸuÅŸ inÅŸaat’ın Ukrayna’da aldığı proje, 6 karayolu ÅŸeridi ve 2 demiryolu hattını içeren bir demiryolu ve karayolu köprüsünün yapımının yanı sıra 13 ila 17 arası iskele ve bu iskelelerin üst yapıları da dâhil olmak üzere köprünün geçiÅŸe uygun kısmının inÅŸasını kapsıyor. Köprünün taşıma kapasitesi her yön için 60.000 araba/gün ve 120 tren/gün’dür. Bu proje, bir Türk müteahhitlik ÅŸirketinin son yıllarda Ukrayna’da gerçekleÅŸtirdiÄŸi en büyük projelerden biridir.
Mumbai Metro Hattı III, Kısım UGC-03 (Mumbai/Hindistan) :
DoÄŸuÅŸ inÅŸaat’ın aldığı proje; Mumbai Tren Ä°stasyonu ve Worli arasında 5 istasyon ve 3,55 km uzunluÄŸunda çift hat tünelin yapımı da dahil olmak üzere 5,05 km uzunluÄŸundaki metro hattı yapımını içermektedir. Proje kapsamında elektromekanik iÅŸler de yapılmaktadır.
Riyad Metrosu (Riyad/Suudi Arabistan) :
DoÄŸuÅŸ Ä°nÅŸaat’ın aldığı proje; toplam uzunluÄŸu 16,5 km olan Riyad Metrosu Kuzey ve Güney hatlarının TBM tünelleri yapımının yanı sıra kazık, enjeksiyon ve inÅŸaat iÅŸleri ile raylar ve yaya yollarının tesis edilmesini kapsamaktadır.
Sofya Metrosu GeniÅŸletme Projesi, Hat II Lot 1 (Sofya/Bulgaristan) :
DoÄŸuÅŸ Ä°nÅŸaat’ın aldığı proje; Nadejda KavÅŸağı, Merkezi Tren Garı, Svata Nedelya Meydanı ve Patriarch Evtimii Bulvarı olmak üzere 4 istasyonlu ve toplam uzunluÄŸu 4,1 km olan metro hattının tasarım, yapım, test ve iÅŸletmeye alma iÅŸlerini kapsamaktadır. Bu proje, son yıllarda Bulgaristan’da gerçekleÅŸtirilen en büyük altyapı projelerinden birisidir.
Sofya Metrosu GeniÅŸletme Projesi, Hat III Lot 4 (Sofya/Bulgaristan) :
DoÄŸuÅŸ Ä°nÅŸaat’ın aldığı proje; mevcut Sofya Metrosu hattının geniÅŸletilmesi dahilinde Nadejda KavÅŸağı, Botevgradsko Shosse” Depo Sahası, VI. Vazov Bulvarı, Åžehir Merkezi ve “Ovcha Kupel” Semti istasyonları arasındaki toplam uzunluÄŸu 5,97 km olan tünelin yapımını kapsamaktadır.

Dnipro Metro İnşaatı (Dnipro/Ukrayna) :
Limak Ä°nÅŸaat’ın aldığı Temmuz 2016’da sözleÅŸmesi imzalanan projeyle; yaklaşık 4 kilometre uzunluÄŸundaki metro hattı ve 3 istasyonun tasarımı ve inÅŸaatı gerçekleÅŸtirilecektir. Finansmanı Avrupa Yatırım Bankası (EIB) ve Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından saÄŸlanacak proje kapsamında; her biri 4 kilometre uzunluÄŸunda toplam 8 kilometre çift tüp tünel inÅŸaatı, mevcut metro hattına ve istasyonlara baÄŸlantı yapımı, yer üstü yapıları ve iniÅŸ tünelleri ile birlikte 3 istasyon binasının inÅŸaat, elektrik ve mekanik tesisat iÅŸleri, ray ve baÄŸlantı elemanları ile demiryolu üstyapısının inÅŸaatı elektrifikasyon, sinyalizasyon ve telekomünikasyon sistemlerinin temini ve montajı gerçekleÅŸtirilecektir. Projenin 2021 yılı içerisinde tamamlanması planlanmaktadır.
VarÅŸova Metrosu Hat II (VarÅŸova/Polonya) :
Gülermak Ä°nÅŸaat’ın aldığı proje kapsamında 6.5 km çift hat metro 7 yeraltı metro Ä°stasyonu tasarım, inÅŸaat & sanat yapıları ve mimari iÅŸler ray iÅŸleri sinyalizasyon ve elektromekanik iÅŸler vardır.
Dubai Metro Expo 2020 (Dubai/BAE) :
Gülermak Ä°nÅŸaat’ın aldığı proje 15 km Çift Hat Metro Ä°nÅŸaatı 2 yeraltı & 5 yerüstü Metro Ä°stasyonu tasarım, inÅŸaat & sanat yapıları ve mimari iÅŸler ray iÅŸleri sinyalizasyon ve elektromekanik iÅŸler Expo 2020 metro aracı teminini kapsamaktadır.
VarÅŸova Metrosu Hat II ( Faz II ) (VarÅŸova/Polonya) :
Gülermak Ä°nÅŸaatı’ın aldığı proje kapsamında 2.5 km Çift Hat Metro, 3 Yeraltı Metro istasyonu tasarım, inÅŸaat & sanat yapıları ve mimari iÅŸler ray iÅŸleri sinyalizasyon ve elektromekanik iÅŸler vardır.
Lucknow Metro (Lucknow/Hindistan) :
Gülermak Ä°nÅŸaatı’ın aldığı proje kapsamında 3.68 km Çift Hat Metro Ä°nÅŸaatı 3 yeraltı metro istasyonu viyadük metro hattı tasarım, inÅŸaat & sanat yapıları ve mimari iÅŸler ray iÅŸleri sinyalizasyon ve elektromekanik iÅŸler vardır.
Darüsselam - Morogoro Demiryolu (Tanzanya) :
Yapı Merkezi tarafından Anahtar teslim olarak inÅŸa edilecek projenin kapsamında; Darüsselam - Morogoro arasında, tasarım hızı 160 km/saat olan 202 km tek hat demiryolunun tüm tasarım iÅŸleri, altyapı inÅŸaat iÅŸleri, ray döÅŸeme, sinyalizasyon, haberleÅŸme sistemleri, yedek parça temini, elektrifikasyon ve personel eÄŸitimi yer alıyor. 30 aylık proje süresinde toplam 33 milyon m3 kazı iÅŸi yapılacak; 96 adet toplam 6.500 m. köprü ve altgeçit-üstgeçit, 460 adet menfez, 6 istasyon ve tamir-bakım atölyesi inÅŸa edilecek.
Morogoro - Makutupora Demiryolu (Tanzanya) :
Yapı Merkezi tarafından inÅŸa edilecek olan BaÅŸkent Dodoma’dan da geçecek olan bu hat için, Yapı Merkezi; elektrifikasyon ve sinyalizasyon gibi teknolojik birimler de dahil olmak üzere tüm altyapı ve üstyapı çalışmalarını kapsayan, anahtar teslimi bir proje oluÅŸturuyor. Atölye alanları, depo ve yan hatlarla birlikte uzunluÄŸu 409 kilometreyi bulan demiryolunun yapımı 36 ay sürecek.
Awash - Kombolcha - Hara Gebaya Demiryolu (Etiyopya) :
Yapı Merkezi tarafından alınan proje; tüm tasarım iÅŸleri, malzeme temini, altyapı inÅŸaat iÅŸleri, tamir-bakım atölyeleri, istasyonlar, idari binalar, ray döÅŸeme, sinyalizasyon, katener, enerji temini, haberleÅŸme sistemleri, yedek parça temini ve eÄŸitim verme iÅŸlerinin anahtar teslim olarak yapılmasını ve hizmete alınmasını kapsamaktadır.
Dakar - AIBD (Havalimanı) Hızlı Tren Hattı (Senegal) :
Yapı Merkezi tarafından alınan proje ile Dakar, Diamniadio ve AIBD havalimanı arasında, hızlı, modern, yüksek frekanslı bir raylı sistem gerçekleÅŸtirilecektir. TER Dakar projesi, yeni havalimanına ek olarak Thiarroye, Rufistque ve Entegre Özel Ekonomik Bölgesi ile, Diamniadio’da yer alacak, Dakar’ın ikinci üniversitesine ve endüstri parkı gibi önemli ÅŸehir merkezlerine hizmet edecektir.
Doha Metrosu (Altın Hat) (Doha/Katar) :
Projenin ortak giriÅŸimi; Türkiye’den Yapı Merkezi ve STFA, Yunanistan'dan Aktor, Hindistan'dan LarsenToubro ve Katar'dan Al Jaber Mühendislik tarafından oluÅŸturulmuÅŸtur. Doha Metrosu paketleri arasında en büyük hacme sahip olan Gold Line paketinin yapım sözleÅŸmesinde, Yapı Merkezi ve STFA, Ortak GiriÅŸim içinde %40’lık en büyük hisseye sahiptir.
CTW 130 - Sadara & Jubail Demiryolu (Suudi Arabistan) :
Yapı Merkezi tarafından yapılacak olan Proje tamamlandığında, günlük yaklaşık 12.000, yıllık 4.000.000 ton yük taşımacılığına imkan saÄŸlayacak.
Cidde Ä°stasyonu (Cidde/Suudi Arabistan) :
Suudi Arabistan’da Mekke – Cidde – Kral Abdullah Ekonomik Kenti – Medine arasında inÅŸa edilen, özellikle kutsal Hac döneminde hacılara ve hacı adaylarına önemli bir ulaşım imkanı saÄŸlayacak olan 450 km uzunluÄŸundaki Haramain Hızlı Tren Projesi; Mekke, Cidde, KAEC ve Medine ÅŸehirlerini birbirine baÄŸlayacaktır. Yapı Merkezi, bu proje kapsamında yapılan 4 merkez istasyon binasından biri olan Cidde Merkez istasyon binasına ait yapım iÅŸlerinin tamamlanması, testlerin yapılması ve iÅŸletmeci firmaya tesliminden sorumludur.
Sidi Bel Abbes Tramvayı (Cezayir) :
Yapı Merkezi ‘nin inÅŸa ettiÄŸi 400 m ile 1370 m arasında deÄŸiÅŸen istasyonlar-arası mesafede tramvayın ortalama ticari hızı 19.1 km/saat’tir. Günlük ortalama 40.000 yolcu taşıması öngörülen sistem, sürdürülebilir, çevre dostu, uzun ömürlü ve modern bir altyapı olarak, modernleÅŸen Sidi bel Abbes’in ulaşım problemine kesin ve kalıcı bir çözüm getirmiÅŸtir.
Bir Touta - Zeralda Demiryolu (Cezayir) :
Yapı Merkezi ve Infrarail SpA Konsorsiyumu tarafından inÅŸa edilen ve baÅŸkent Cezayir’in Zeralda Banliyösü ile baÄŸlantısını saÄŸlayan 23 km’lik yeni çift hat demiryolunun tasarım hızı 140 km/saat’tir. Anahtar teslim proje; yaklaşık 10 milyon m³ toprak hareketi ve 30.000 m² sanat yapısı ile elektrifikasyon, sinyalizasyon (ERTMS Level1), telekomünikasyon dahil olmak üzere bütün sistemlerin yanı sıra, çevre düzenlenme, iÅŸletmeye alma ve personel eÄŸitim hizmetlerini kapsamaktadır.
Casablanca Tramvayı İkinci Hat (Fas) :
Yapı Merkezi’nin Fas’ta gerçekleÅŸtireceÄŸi Casablanca Tramvayı Ä°kinci Hat Projesi, Yapı Merkezi tarafından 2010-2013 yılları arasında yapılan birinci hattın devamı niteliÄŸindedir. Yapı Merkezi, birinci hattaki baÅŸarısıyla LRTA tarafından “Yılın En Ä°yi Projesi Ödülüne” layık görülmüÅŸ olup, Ä°kinci Hat Projesinin Yapı Merkezi’ne verilmesinde, ilk hattaki bu üstün performans önemli rol oynamıştır. Mart 2016’da ihale sonucu açıklanan ve 29 ayda tamamlanması planlanan proje kapsamındaki ana iÅŸ kalemleri ÅŸöyledir: Platform uzunluÄŸu 16.314 metre, 22 adet istasyon, 34 adet kavÅŸak, 1 depo, 1 atölye binası, 1 hat kavÅŸağı, köprü, kazık üstü platform gibi çeÅŸitli yapılar.

Setif Tramvayı (Cezayir) :
Setif Tramvayı Projesi, Yapı Merkezi - Alstom Konsorsiyumu tarafından inÅŸa edilmiÅŸtir. Cezayir Setif'teki projenin tüm inÅŸaat iÅŸleri Yapı Merkezi, sistem iÅŸleri ise Alstom tarafından gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir. Proje, belirlenen ve koÅŸullu olmak üzere iki kısımdan oluÅŸmaktadır. Belirlenen kısımda CDM atölyesi inÅŸasının yanı sıra; kentin batısındaki El-Bez Üniversitesi’ni kentin doÄŸu bölgesine baÄŸlayan 15,2 km’lik hat yer almaktadır. 7,2 km’lik koÅŸullu kısım ise Valilik KavÅŸağı ile Ain-Trick’teki son durağı birbirine baÄŸlamaktadır. 26 adet istasyon ile hizmet verecek olan Setif Tramvayı’nın açılışı, 8 Mayıs 2018 tarihinde Setif Vilayet Binası önünde yapılmıştır.