TÜBİTAK tarafından üretilen milli dizel motor, demir ağlara güç verecek.

Türkiye'nin Ä°lk Yerli Tasarım Lokomotif Motoru

TÜBÄ°TAK tarafından üretilen milli dizel motor, demir aÄŸlara güç verecek. Fikri ve sınai mülkiyet hakları tamamen Türkiye’ye ait olan ilk lokomotif motoru, 3 farklı modeli ile 2700 beygire kadar güç üretebilecek. Biyoyakıtlarla da çalışabilme özelliÄŸi olan 160 serisi motor ailesi, global emisyon limitlerini aÅŸmayan rekabetçi bir yakıt tüketimine sahip olacak. Hidrojen ve amonyağı yakıt olarak kullanma potansiyeli olan özgün lokomotif motoru, demir yollarının yanı sıra su üstü deniz araçlarına da uyarlanabilecek.

TÜBÄ°TAK ARDEB DesteÄŸi

TÜBÄ°TAK Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü (RUTE), TÜRASAÅž, Marmara Üniversitesi ve Sıradışı Mühendislik ortaklığı ile gerçekleÅŸtirilen Özgün Motor GeliÅŸtirilmesi Projesi TÜBÄ°TAK ARDEB 1007 Programı kapsamında desteklendi. 4 yıl gibi kısa bir sürede milli imkanlarla tasarlanarak üretilen özgün motor, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanı Adil KaraismailoÄŸlu ve TÜBÄ°TAK BaÅŸkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’ın katılımıyla tanıtıldı.

Motor Mükemmeliyet Merkezi

TÜBÄ°TAK Gebze YerleÅŸkesinde düzenlenen törende konuÅŸan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, Motor Mükemmeliyet Merkezi’nde sıfırdan tasarlanan ve prototip üretimi gerçekleÅŸtirilen dizel motor ailesinin 1200 beygir gücündeki ilk ürünü olan özgün motoru çalıştıracaklarını belirterek “Bu merkezde kara yolu, demir yolu, denizcilik, jeneratör ve özel amaçlı kullanıma uygun motorları hem geliÅŸtirebiliyoruz hem de kapsamlı testlerini hayata geçirebiliyoruz.” dedi.

TOGG’u da Test Etti

Bakan Varank, bu altyapı sayesinde firmaların çok yüksek maliyeti olan altyapıları tekrar kurmak zorunda kalmadan, çalışmalarını da yurt dışına göndermeden baÅŸarıyla sürdürübildiklerini ifade ederek “Ülkemizin göz bebeÄŸi olan Togg’un geliÅŸtirme sürecindeki testlerinin bir kısmı da iÅŸte bu merkezde gerçekleÅŸtirildi.” diye konuÅŸtu.

Sıfırdan Tasarlandı

Özgün motorun, Türkiye’de sıfırdan tasarlanan ve üretilen, aynı zamanda lisans hakları da yüzde 100 Türkiye’ye ait olan ilk lokomotif motoru olduÄŸunun altını çizen Varank, “Üstelik burada üretilen motorun parçalarının yüzde 100’ü burada geliÅŸtirildi, yüzde 90 u da yine ülkemizde üretildi.” dedi.

17,5 Milyar Avroluk Pazar

UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanı KaraismailoÄŸlu, yapılan çalışmalar ve planlamalar sonucunda 2035 yılına kadar sadece Türkiye’deki demiryolu araçları için 17,5 milyar avroluk bir pazar olduÄŸunu kaydederek “Bunun altyapısı da bugünkü özgün motorla birlikte, demir yollarında yaptığımız çalışmalar, TCDD ve özel sektördeki çok önemli geliÅŸmelerle birlikte bu ihtiyacımızı kendi kaynaklarımızla karşılamak için önemli çalışmalar yapıyoruz.” diye konuÅŸtu.

YeÅŸil Hidrojene Uyarlanabilecek

TÜBÄ°TAK BaÅŸkanı Prof. Dr. Mandal, geleceÄŸin teknolojileri üzerine çalışmalar yürüttüklerinin altını çizerek “YeÅŸil mutabakat çerçevesinde gelecek odaklı düÅŸünüyoruz. Özgün motor ve ailesinin bütün lisans hakları bizde olduÄŸu için bunun hidrojen, yeÅŸil hidrojene uyarlanması da mümkün olabilecek.” dedi.

16 Silindire Kadar Çıkabilecek

TURASAÅž Genel Müdürü Mustafa Metin Yazar, “TURASAÅž’IN diÄŸer motorlar konusundaki tecrübeleriyle destek vermiÅŸ olduÄŸu özgün motor, ilk aÅŸamada 8 silindirli; arkasından ihtiyaca göre 12 ve 16 silindirli de olarak üretilebilecek ÅŸekilde mühendislik altyapısına sahip bir tasarımdır.” ifadelerini kullandı.

Teknoloji GeliÅŸtiren Bir Ülkeyiz

KonuÅŸmaların ardından Bakanlar Varank ve KaraismailoÄŸlu, Mandal ve Yazar ile birlikte butona basarak özgün motoru çalıştırdı. Bakan Varank, butona basmadan önce, “Bu motorumuz bir süredir testlerine devam ediyor. Bugün kamuoyuna bunu tanıtmış olduk. Sayın CumhurbaÅŸkanımızın liderliÄŸinde, Türkiye’yi teknoloji geliÅŸtiren bir ülke konumuna hamdolsun taşıdık. Onun en güzel örneklerinden bir tanesini tanıtmış olacağız.” dedi.

Bakan KaraismailoÄŸlu da “Ülkemizin geleceÄŸi için, çok önemli bir gün için bir aradayız. Tabii bu geliÅŸen, büyüyen demir yolu sektörünün en önemli parçalarından bir tanesini bugün faaliyete alıyoruz inÅŸallah.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Katma DeÄŸeri Yüksek, Teknolojik

Özgün Motor GeliÅŸtirilmesi Projesi, ile hayata geçirilen 160 serisi dizel motor ailesinin parametrik tasarım ve üretim süreçleri TÜBÄ°TAK RUTE araÅŸtırmacıları tarafından tamamlandı. Pandemi sürecini de kapsayan 4 yıl gibi kısa bir sürede ortaya çıkan motor ailesi, tümüyle yerli imkanlar ile katma deÄŸeri yüksek teknolojik bir ürün olarak dikkat çekiyor.

1 Litrede 44,5 Beygir Güç

GeliÅŸtirilen özgün motor, raylı ulaşım alanındaki benzerlerinden birçok özelliÄŸiyle ayrılıyor. Özgün motor, birim hacminden elde edilen en yüksek güce sahip dizel motor olmasıyla dikkat çekiyor. 1 litre motor hacminden 44,5 beygir güç üreten motor, silindir içinde 230 bar basınca dayanabilecek malzemeye, tasarıma ve soÄŸutma sistemine sahip. Bu deÄŸerleri ile kendi sınıfındaki üst limitleri belirleyen bir ürün olarak rakipleri arasında öne çıkıyor.

Klasmaninin En Ä°yisi

Özgün motor, lokomotifler için sıfırdan tasarlanarak üretildi. Fikri ve sınai mülkiyet hakları ve aynı zamanda lisans hakları da TÜBÄ°TAK’ta olan milli motor, 3 farklı konfigürasyonda planlandı. 160 serisi motor ailesi tasarımının ilk ürünü olan 8 silindirli 1200 beygir gücündeki motor, küresel ölçekte belirlenen karbon emisyonu limitlerini karşılıyor. Sınıfındaki motorlara göre çevreci, verimli ve sürdürülebilir tasarımıyla rakiplerinden ayrışıyor. Motor, maksimum tork noktasında 5,000 newtonmetre (Nm) güç üretirken 200 (gramkilowatsaat) gr/kWsa’in altındaki yakıt tüketimi deÄŸeri ile klasmanının en iyiler arasında gösteriliyor.

Yerli Tedarikçilerle Ä°ÅŸ BirliÄŸi

TCDD’nin müÅŸteri kurum olduÄŸu proje kapsamında ülkemizdeki yüzden fazla tedarikçi ile görüÅŸülerek özgün motorun 3600’den fazla parçasının teknik resimleri yerli tedarikçiler ile oluÅŸturuldu. Motor parçalarının hemen hemen tamamı Türk KOBÄ°’leri tarafından üretildi. Bu proje sayesinde geniÅŸ bir ortak çalışma alanı ve bilgi bankası oluÅŸturuldu.

Hem Ucuz Hem Kaliteli Hem Çevreci

Projede yerli tedarikçilerle çalışılması, özgün motor ailesinin maliyetlerini de ciddi anlamda düÅŸürdü. Eklemeli imalat yönetimi ile döküm kalıplarının üretilmesi sayesinde uzun süre ve yüksek maliyetli kalıplara ihtiyaç kalmadı. Böylece proje ana paydaşı TÜRASAÅž, ithal muadillerine oranla hem ucuz hem kaliteli hem de çevreci bir motora sahip oldu.

Alternatif Yakıt: Hidrojen ve Amonyak

Özgün motor, geleceÄŸin teknolojilerinin de uygulanabileceÄŸi bir platform olarak dikkat çekiyor. Sürdürülebilir ve çevreci tasarıma sahip özgün motor, iklim krizine önerilen çözümlerden birisi olan alternatif biyoyakıtlar ile çalışabiliyor. Ayrıca Türkiye’nin taraf olduÄŸu yeÅŸil mutabakat kapsamında sıfır karbon emisyonu için en önemli enerji kaynağı olacak hidrojen de içten yanmalı motorlar için alternatif yakıt olarak kullanılacak. Bu vizyon ile özgün motorda hidrojen ve amonyağın yakıt olarak kullanabilmesi için çalışmalar baÅŸladı. Böylece Türkiye, dünyada henüz ticari olarak piyasada bulunmayan hidrojen motoru alanında öncü olma yolunda önemli bir adım attı.

50 Bin Km. Testine Hazırlanıyor

Özgün motor ailesi; V8, V12 ve V16 motor seçeneklerinden oluÅŸuyor. 2700 beygire kadar güç üretebilecek kapasiteye sahip olacak özgün motor, lokomotiflerin yanı sıra jeneratörlerde ve birçok su üstü gemide rahatlıkla kullanılabilecek. Özgün motor, ilerleyen süreçte 50 bin km. lokomotif testine baÅŸlayacak ve saha tecrübesi de kazanılacak.