Çek Demiryolları BaÅŸkan Yardımcısı Ludvík Urban ve ACRI Genel Müdürü Marie Vopálenská, Çek Cumhuriyeti demiryolu sektörü ve sektörü temsil eden ve çalışmalar yürüten Çek Demiryolu Sanayi DerneÄŸi- ACRI hakkında bilgiler verdiler. 

RailwayTurkey: DerneÄŸiniz hakkında bilgi verir misiniz? (ne zaman kuruldu, kaç üyesi var, sektörün % kaçını temsil etmektesiniz vs)? 

Ludvík Urban: ACRI üyelerinin ÅŸu anda Çek Cumhuriyeti’nde 20.000’den fazla çalışanı bulunuyor ve yıllık ciroları 3 milyar Avro’nun üstünde, bu rakamın %54’ten fazlasınıysa ihracat oluÅŸturuyor. ACRI demiryolu sektöründe faaliyet gösteren tek Teknik Standardizasyon Merkezi (Centre of Technical Standardization) olup Avrupa teknik standartlarının Çek ulusal standartlar sistemine aktarılmasıyla ilgilenmektedir. ACRI demiryolu tedarik sanayiinin Çek kurumları, demiryolu operatörleri, demiryolu altyapı yöneticileriyle ve UNIFE (European Railway Industry – Avrupa Demiryolu Sanayi) üyeliÄŸi vasıtasıyla, AB kurumlarıyla ilgili ortak çıkarlarını temsil etmektedir. “Demiryolu ulaşımının mevcut baÅŸarılı geliÅŸimi, Çek demiryolu sanayiinin 180 yıllık geleneksel geliÅŸimi sayesinde elde edilmiÅŸtir. Prag’ta bulunan eski Ringhoffer vagon fabrikası, Koprivnice’deki vagon fabrikası, Prag’taki ilk Çek-Moravia makine fabrikası; daha sonra Pilsen’deki CKD veya Skoda fabrikaları daha pek çok baÅŸka üreticiyle birlikte her zaman mesleklerinin zirvesindeydiler” diyor ACRI Genel Müdürü Marie Vopalenska. Çek demiryolu ürünlerinin kalitesi tüm dünyaya yapılan büyük miktarda ihracatla görülüyor. Bu köklü gelenek, yeni ve inovatif ürünlerin geliÅŸimine büyük yatırımlarda bulunan Çek demiryolu sanayiinin mevcut temsilcileriyle baÅŸarılı bir ÅŸekilde baÄŸlantılıdır. Yüzdesine bakarsak, önemli oyuncuların hemen hepsi derneÄŸimizin üyesidir. Ana Hedefimiz Demiryolu ve Karayolu Ücretlerinin UyumlaÅŸtırılmasını Desteklemektir.  

RailwayTurkey: Dernek olarak yaptığınız faaliyetler hakkında bilgi verir misiniz? 

Ludvík Urban: Çek Demiryolu Sanayi DerneÄŸimiz (Association of Czech Railway Industry - ACRI) olumlu faaliyetleri aracılığıyla bu alanın sonuçlarına doÄŸrudan veya dolaylı olarak katkıda bulunmaktadır. Son yıllarda demiryolu sanayiinin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiÅŸ ve aynı zamanda bu alanda itibarlı ve saygın bir temsilci ve ortak olarak konumunu korumaktadır. 

Ana hedefimiz demiryolu ve karayolu ücretlerinin uyumlaÅŸtırılmasını desteklemektir. Demiryolu ve birleÅŸik taşımanın avantajlarını teÅŸvik ediyoruz. Bu genel teÅŸvikten baÅŸka, demiryolu sanayi ve ulaşım mühendisliÄŸi alanını önemli bir sanayi alanı olarak gelenek ve öngörüyle destekleme amacını da taşıyoruz. Bu hedefler sadece Çek Cumhuriyeti’nde deÄŸil bütün Avrupa BirliÄŸi’nde aynıdır. BaÅŸka konuların yanı sıra, birlikte çalışabilirliÄŸin ilerletilmesi, yurt dışına ihracın desteklenmesi, mevzuat faaliyetleri ve Avrupa Demiryolu Sanayileri BirliÄŸi (UNIFE – Union of the European Railway Industries), Çek Cumhuriyeti UlaÅŸtırma BirliÄŸi gibi diÄŸer ortak derneklerle iÅŸbirliÄŸi de söz konusudur. 

Avrupa standartları göz ardı edilemez, çünkü teknik standardizasyon ve uyumlaÅŸtırmanın önemli bir unsurudur ve AB üyesi devletlerin bağımsız demiryolu sistemleriyle birlikte çalışmayı uygulamanın koÅŸuludur. DerneÄŸimiz demiryolu taşımacılığında geçerli teknik standartları oluÅŸtururken ve tartışırken Teknik Standardizasyon, Metroloji ve Durum Testi Dairesi ve Çek Cumhuriyeti UlaÅŸtırma Bakanlığı ile, uluslararası iÅŸbirliÄŸi dahilinde el ele verir. Bu iÅŸbirliÄŸi büyük oranda, Çek Cumhuriyeti’nin bu standartlarla ilgili bakış açısına dair taslak standartlar ve tekliflerin müzakere edilmesini içerir. 

ACRI demiryolu sektöründe faaliyet gösteren tek Teknik Standardizasyon Merkezi’dir. Demiryolu sektöründeki ÅŸirketler için standartların oluÅŸturulmasına katılmak, ortaya atılan kurallar ve ilkeler hakkında yorum yapabilmek ve Avrupa standardizasyon kuruluÅŸlarıyla yakın irtibat halinde olabilmek bir gerekliliktir. Ayrıca Avrupa piyasasının geliÅŸimine bakıldığında, standartlarda mükerrer veya eksik maddeler olmasını önlemek için, Teknik Birlikte Çalışabilirlik Spesifikasyonları (TSI – Technical Specifications for Interoperability) ile ilgili demiryolu standartlarının hazırlanmasının da kesinleÅŸtirilmesi gerektiÄŸi görülmektedir. 

Çek Üreticiler Çok Kaliteli Ürün ve Hizmetler Sunmaktadır 

RailwayTurkey: Türkiye’nin demiryolu sektörüne yatırımları sözkonusu. Dernek olarak veya üyeler bazında bu konuda çalışmalarınız var mı? Yani Türkiye demiryolu pazarından pay alma konusunda üyeleriniz neler yapıyor?Demiryolu sektörü için üretim yapan üyelerinizi hangi özellikleri ön plana çıkarıyor? Türkiye ile ÅŸuan iÅŸ ortaklıkları var mı? Bunu artırmaya yönelik planlar var mı? 

Ludvík Urban: Çek üreticiler çok kaliteli ürün ve hizmetler sunmaktadır, bu nedenle Türkiye demiryolu ve toplu taşıma altyapısının hızlı geliÅŸimi yararlı sinerji için ideal bir karma oluÅŸturmaktadır. Konya tramvaylarına SKODA tedariki yapılması, Ä°stanbul metrosunun sinyalizasyon sisteminin AZD PRAHA tarafından yapılması, Marmaray’daki kurtarma hizmeti lokomotiflerinin CZ LOKO tarafından saÄŸlanması, VUKV’nin Ä°stanbul ve Kayseri tramvaylarının geliÅŸimini desteklemesi veya tekerlek takımlarının GHH Bonatrans Group tarafından tedarik edilmesi gibi Çek ve Türk taraflar arasında karşılıklı iÅŸbirliÄŸine dayalı pek çok baÅŸarılı projeye zaten imza atılmıştır. 

AZD Praha Türkiye’de Ä°stanbul’un metro modernizasyonu için sinyalizasyon sistemleri tedarik ederek iÅŸbirliÄŸi etmekte,

Söke-Ortaklar demiryolunda tren yolu geçidi güvenlik cihazlarının modernizasyonunu yaparak veya TekirdaÄŸ-Muratlı projesinde ESA 44 sistemi uzaktan kumandalı DOZ-1 veya telekomünikasyon sistemli ABE-1 tipi hat sinyalizasyon cihazı gibi istasyon güvenlik cihazları tedarik ederek katkıda bulunmaktadır. Ayrıca AZD Praha 260’tan fazla tren yolu geçidine 500 parça tedarÅŸk ederek Irmak-Zonguldak demiryolu hattının yapımı konusunda baÅŸka ÅŸirketlerle iÅŸbirliÄŸi etmekte ve Ä°zmir’e kontrol ve bilgilendirme trafik sistemi tedarik etmektedir. 

GHH - BONATRANS GROUP Avrupa’daki en büyük tren tekerlek takımı ve parçaları (tekerlek, dingil, lastik) tedarikçisi olup uzun yıllardır Türkiye’ye ürünlerini tedarik etmektedir. Son on yılda TCDD’ye ve Türkiye ÅŸehirlerine saÄŸlanan yeni demiryolu taşıtlarının çoÄŸu, BONATRANS’ın son teknoloji ürünü tekerlek takımları ve parçalarıyla donatılmıştır, BONATRANS tekerlek takımları, Maramaray projesinde kullanılan EMU üniteleri de dahil olmak üzere Hyundai Rotem ve TÜVASAÅŸ tarafından kurulan TCDD’nin yeni EMU ve DMU ünitelerini taşır. Ä°stanbul’daki (Hyundai Rotem tarafından üretilen) ve Ankara’daki (Çin - CSR Zhuzhou Elektrikli Lokomotif ÅŸirketi tarafından üretilen) yeni metro üniteleri de BONATRANS tekerlek takımlarıyla donatılmıştır. Ä°stanbul’un ulaşım kurumu olan Ä°stanbul Ulaşım, tramvaylarını yoÄŸun nüfuslu bölgelerde tramvayların iÅŸletme gürültüsünü önemli düzeyde azaltan BONATRANS esnek tekerlekleri ile çalıştırmaktadır. BONATRANS tekerlek takımları TCDD trenlerini çeken yeni lokomotiflerde de kullanılır; Hyundai Rotem/Skoda Transportation tarafından yapılan yeni elektrikli lokomotif E68000 ve General Electric tarafından TÜLOMSAÅŸ’la iÅŸbirliÄŸi halinde üretilen modern dizel lokomotif Powerhaul  gibi. 

Çek Demiryolları 15.500’dan Fazla Çalışana Sahiptir ve 2013’te geliri 21,9 Milyar CZK’dir (Çek Korunası) 

Çek Cumhuriyeti’ne Pilsen SKODA’dan daha çok dünya çapında ün getiren çok az marka vardır. 150 yılı aÅŸkın süredir insanlar bu geleneksel fabrikanın ürünlerini tanırlar. Bugün halefi olan SKODA TRANSPORTATION, ÅŸehir içi toplu taşıma ve raylı taşıma sistemleri için modern araçlara ağırlık vermektedir. ÅŸirketin ana ürünleri çoÄŸu Avrupa ÅŸehrinde kullanılan çevre dostu toplu taşıma araçlarının alçak tabanlı tramvayları veya metro setleridir. SKODA TRANSPORTATION son yıllarda Türkiye Konya’ya ve Macaristan Miskolc’e tramvay temin etmektedir. 

VÚKV – Demiryolu araçları araÅŸtırma enstitüsü – 6 yılı aÅŸkın süredir Türk ÅŸirketleriyle iÅŸbirliÄŸi etmektedir. VUKV Railtur ÅŸirketinin yük vagonuna tam tip testlerinin yanı sıra, yeni demiryolu araçlarının geliÅŸimini de desteklemektedir. Ä°ÅŸ sadece tasarım çalışması ve teknik hesaplamalardan ibaret olmayıp özel bileÅŸenlerle ilgili uzman danışmanlığı ve test edilmesini de kapsar. Son yıllarda yapılan faaliyetler arasında Ä°stanbul ve Kayseri tramvaylarının geliÅŸtirilmesine destek olmak, yük vagonu Rgns’nin boji ÅŸasilerinde yorulma deneyleri veya vagonun test edilmesi vardır. Bu vagon bu sene Ä°stanbul’da düzenlenen Euroasia Rail fuarında sergilenmiÅŸtir. Ayrıca VÚKV doÄŸrudan Türkiye’de Turkrail tarafından gerçekleÅŸtirilen testlere de destek vermektedir. 

VUZ (Demiryolu AraÅŸtırma Enstitüsü) demiryolu sistemi ve raylı ulaşım konusunda deÄŸerlendirme, test faaliyetleri ve danışmanlık alanında uzman hizmetleri ve kapsamlı çözümler sunar. VUZ´nin Test laboratuvarı, ısıtma testiyle TCDD’nin son E6800 sınıfı AC elektrikli lokomotiflerinin çekiÅŸ ve elektrodinamik rejeneratif frenleme özelliklerinin ölçümünü yapmıştır. VUZ’un dinamik test tezgahı, Türk ÅŸirketi Durmazlar için 4 farklı tramvay bojisini test etmiÅŸ, RAILTUR için yük bojisi üzerinde testler yapmış ve HST Otomotiv’in vidalı koÅŸum takımı üzerinde özel testler gerçekleÅŸtirmiÅŸtir. Ayrıca VUZ, Türkiye’deki yeni demiryolu test merkezinin açılması için hazırlık çalışmaları sürecinde Anadolu Üniversitesi’yle yakın iÅŸbirliÅŸÄŸi kurmaktadır. 

RailwayTurkey: Eklemek istedikleriniz varsa onları da öÄŸrenebilir miyiz?

Ludvík Urban: Çek Cumhuriyeti’ndeki ana demiryolu operatörü Çek Demiryolları’dır (Ceské dráhy). Çek Demiryolları tamamiyle Çek Cumhuriyeti devletine aittir ve Çek Cumhuriyeti’nin ulusal raylı taşıyıcısı rolünü yerine getirmektedir. Hükümet ve bölgelerden aldığı emirlere göre temel ulaÅŸtırma hizmetleri saÄŸlamaktadır. Yolculara tüm ulus düzeyinde ulaşım hizmeti sunar ve aÄŸ raylı ulaşım sisteminin teminatçısıdır. Çek Demiryolları 15.500’dan fazla çalışana sahiptir ve 2013’te geliri 21,9 milyar CZK’dir (Çek Korunası). Çek Demiryolları yılda 170 milyon yolcu taşır, yaklaşık 120 milyon kilometre yol alır ve her gün yaklaşık 7.000 baÄŸlantıya hizmet eder.